Vanillekipferl – kruche rogaliki migdałowo-waniliowe z cukrem pudrem na święta Bożego Narodzenia
Zawartość
Kruche, delikatne i cudownie pachnące wanilią – takie właśnie są tradycyjne Vanillekipferl, czyli austriackie rogaliki migdałowo-waniliowe. To jedne z najbardziej klasycznych świątecznych ciasteczek, które pojawiają się w niemal każdym domu w Austrii, Niemczech czy Czechach. W Polsce również coraz częściej goszczą na stołach w grudniu, szczególnie wśród miłośników domowych wypieków i aromatu masła oraz wanilii.
Ich charakterystyczny kształt półksiężyca i delikatne obsypanie cukrem pudrem sprawiają, że wyglądają jakby były oprószone śniegiem. To nie tylko smaczny deser do kawy, ale też piękna dekoracja stołu świątecznego.
W moim domu te rogaliki pojawiają się co roku na Boże Narodzenie. Pierwszy raz przygotowałam je według starego przepisu mojej cioci, która przez lata mieszkała w Wiedniu i przyniosła ze sobą ten przepis jako rodzinny skarb. Od tamtej pory wypiekam je co sezon – testowałam różne wersje, ale klasyczna receptura z migdałami i prawdziwym masłem jest absolutnie niezastąpiona.
Vanillekipferl to połączenie kruchego ciasta z mielonymi migdałami, wanilią i odrobiną soli, która podbija smak. Ciasteczka są niezwykle delikatne, wręcz rozpływają się w ustach. Ich przygotowanie jest proste, choć wymaga odrobiny cierpliwości przy formowaniu – każde rogaliki trzeba ukształtować ręcznie. To idealny przepis dla osób, które lubią tradycję i chcą nadać swoim świętom wyjątkowy, domowy aromat.
Reklama
Możliwe alternatywy dla składników
- Migdały mielone: można zastąpić mielonymi orzechami laskowymi lub włoskimi, wtedy smak stanie się bardziej intensywny i orzechowy.
- Masło: dla wersji bez laktozy użyj masła roślinnego lub klarowanego.
- Cukier waniliowy: zamiast niego świetnie sprawdzi się pasta z wanilii lub naturalny ekstrakt waniliowy.
- Żółtko: można pominąć przy wersji wegetariańskiej i dodać łyżkę śmietany lub mleka roślinnego, aby ciasto się połączyło.
- Cukier puder do posypania: warto wymieszać go z cukrem trzcinowym zmielonym na pył – doda to aromatu karmelu.
Wskazówki dotyczące gotowania
- Aby rogaliki nie straciły kształtu, schłodź ciasto minimum 2 godziny w lodówce.
- Formuj rogaliki delikatnie, nie ugniataj zbyt mocno – ciepło dłoni może rozpuścić masło.
- Piecz w dobrze nagrzanym piekarniku, aż ciasteczka delikatnie się zarumienią – nie dopuść do ich przesuszenia.
- Po upieczeniu obtaczaj je w cukrze pudrze, gdy są jeszcze ciepłe, ale nie gorące – dzięki temu cukier dobrze się przyklei.
- Przechowuj w metalowej puszce wyłożonej papierem pergaminowym – pozostaną kruche nawet kilka tygodni.
Składniki
- Mąka pszenna: 280 g.
- Masło: 210 g.
- Migdały mielone: 100 g.
- Cukier puder: 60 g.
- Żółtko: 1 sztuka.
- Sól: szczypta.
- Cukier waniliowy: 1 opakowanie (lub łyżeczka pasty z wanilii).
- Dodatkowo do obtoczenia: około 150 g cukru pudru wymieszanego z cukrem waniliowym.
Około 80–90 sztuk:
- 1. W misce połączyć mąkę, mielone migdały, cukier puder, cukier waniliowy oraz szczyptę soli. Wymieszać dokładnie.
- 2. Dodać zimne, pokrojone w kostkę masło oraz żółtko. Wszystko zagnieść szybko rękami lub mikserem z końcówką do ciasta kruchego, aż składniki się połączą.
- 3. Z ciasta uformować kulę, owinąć folią spożywczą i włożyć do lodówki na około 2 godziny, aby się schłodziło.
- 4. Po schłodzeniu wyjąć ciasto i podzielić na kilka części. Z każdej uformować cienkie wałeczki.
- 5. Kroić na kawałki długości około 4–5 cm i formować małe rogaliki w kształcie półksiężyca.
- 6. Układać rogaliki na blasze wyłożonej papierem do pieczenia, zachowując odstępy.
- 7. Piec w temperaturze 170°C przez 10–12 minut, aż lekko się zarumienią.
- 8. Upieczone ciasteczka pozostawić na blasze przez 5 minut, by lekko przestygły.
- 9. W jeszcze ciepłe, ale nie gorące rogaliki, obtoczyć w mieszance cukru pudru i cukru waniliowego.
- 10. Odstawić do całkowitego wystudzenia.
- 11. Mój tip: jeśli chcesz, by ciasteczka miały intensywniejszy aromat waniliowy, dodaj do ciasta ziarenka z jednej laski wanilii. To klasyczny trik, którego nauczyłam się w wiedeńskiej cukierni – różnica w smaku jest ogromna.
- 12. W moim domu zawsze przechowujemy Vanillekipferl w metalowej puszce. Po kilku dniach stają się jeszcze bardziej kruche i delikatne – to dowód, że cierpliwość popłaca.
Wykonanie przepisu
FAQ
Jak długo można przechowywać Vanillekipferl, aby pozostały kruche?
Vanillekipferl najlepiej przechowywać w metalowych puszkach wyłożonych pergaminem, w chłodnym i suchym miejscu. Zachowują świeżość i kruchość nawet do 3–4 tygodni. Ważne, aby ciasteczka nie były narażone na wilgoć, ponieważ wtedy tracą swoją strukturę.
Czy można przygotować Vanillekipferl bez glutenu?
Tak, wystarczy zastąpić mąkę pszenną mieszanką mąk bezglutenowych, np. ryżowej i kukurydzianej w proporcji 1:1. Warto dodać łyżeczkę mąki ziemniaczanej, by poprawić strukturę i kruchość ciasta. Testowałam tę wersję – ciasteczka wychodzą równie delikatne.
Jak uzyskać idealnie kształtne rogaliki, które nie rozlewają się w piekarniku?
Kluczem jest odpowiednio schłodzone ciasto i pieczenie w umiarkowanej temperaturze. Zbyt ciepłe ciasto może się rozpływać. Warto też używać masła o zawartości tłuszczu min. 82%, które lepiej utrzymuje strukturę kruchego ciasta.
Czy Vanillekipferl można zamrozić?
Tak, ciasteczka można zamrozić na etapie surowego ciasta lub po upieczeniu. Surowe rogaliki warto ułożyć na tacy, zamrozić, a potem przełożyć do woreczka. Upieczone można zamrozić do 2 miesięcy, po rozmrożeniu ponownie obtocz je w cukrze pudrze.
Jak uniknąć zbyt twardych rogalików po upieczeniu?
Najczęstszy błąd to zbyt długie pieczenie. Rogaliki powinny mieć jasny, lekko złoty kolor. Po wyjęciu z piekarnika jeszcze lekko miękną, a po wystudzeniu stają się kruche. Warto też nie dodawać za dużo mąki – im mniej, tym delikatniejsze ciasto.
Czy mogę użyć innych orzechów zamiast migdałów?
Oczywiście! Rogaliki z mielonych orzechów laskowych są bardziej aromatyczne i przypominają włoskie biscotti. Możesz też spróbować wersji z orzechami pekan lub włoskimi, które nadają wypiekom głęboki, maślano-orzechowy smak.
