Blok czekoladowy z mlekiem w proszku i orzechami
Zawartość
Blok czekoladowy to prawdziwa legenda polskiej kuchni domowej – deser, który pamiętają nasze mamy i babcie z czasów PRL. To połączenie prostych składników: mleka w proszku, masła, kakao i chrupiących herbatników. Kiedyś był luksusem, dziś jest sposobem na powrót do dzieciństwa i chwilę słodkiej nostalgii. 🍫✨
W moim domu blok czekoladowy zawsze pojawiał się w zimowe wieczory – mama kroiła go na małe kostki i podawała z gorącą herbatą. Do dziś pamiętam jego aksamitną konsystencję i orzechowy zapach, który wypełniał całą kuchnię. Przepis, który dzisiaj prezentuję, jest sprawdzony, przetestowany wiele razy i gwarantuje idealny efekt – gładką, nie za twardą masę, z przyjemnie chrupiącymi kawałkami ciastek i orzechów.
Jeśli chcesz, by blok był jeszcze bardziej kremowy, dodaj łyżkę masła orzechowego lub łyżkę śmietanki 30% do masy kakaowej. Zyskasz delikatniejszy, bardziej aksamitny smak.
Możliwe alternatywy dla składników
- Masło: można zastąpić margaryną dobrej jakości, ale smak będzie mniej intensywny. Lepiej użyć prawdziwego masła 82%.
- Mleko w proszku: świetnie sprawdzi się zarówno pełne, jak i odtłuszczone. Można też użyć mleka kokosowego w proszku dla nuty egzotyki.
- Orzechy włoskie: można zastąpić migdałami, laskowymi, pistacjami lub rodzynkami.
- Herbatniki: pasują też krakersy maślane lub kruche ciasteczka owsiane.
- Cukier: jeśli wolisz mniej słodki deser, zmniejsz ilość cukru o ⅓ lub zastąp część miodem.
Wskazówki dotyczące gotowania
- Używaj niskiego ognia, aby masa się nie przypaliła i nie zwarzyła.
- Mieszaj rózgą kuchenną lub silikonową łopatką, by uzyskać gładką konsystencję bez grudek.
- Dodawaj mleko w proszku stopniowo, by masa miała czas się połączyć.
- Herbatniki połam ręcznie na kawałki, nie krusz ich zbyt drobno – dzięki temu deser będzie miał ładny, mozaikowy wzór.
- Po przygotowaniu schłodź blok w lodówce minimum 4 godziny, a najlepiej przez całą noc.
Składniki
- Masło: 250 g.
- Cukier: 1 szklanka.
- Mleko: ½ szklanki.
- Mleko w proszku: 3 szklanki.
- Kakao: 4 łyżki.
- Herbatniki: ok. 150–200 g.
- Orzechy włoskie (lub inne bakalie): 100 g.
- 1. Rozpuszczanie masła - W rondelku o grubym dnie roztapia się masło na małym ogniu, aż będzie płynne i lekko pieniące. Nie należy doprowadzać go do wrzenia, by nie zmieniło smaku.
- 2. Dodawanie cukru - Do rozpuszczonego masła wsypuje się cukier i miesza do całkowitego rozpuszczenia. Masa staje się gładka i błyszcząca.
- 3. Dodanie mleka i kakao - Następnie wlewa się mleko i dodaje kakao, cały czas mieszając rózgą kuchenną. Powstaje aromatyczna, czekoladowa masa o intensywnym kolorze.
- 4. Dodawanie mleka w proszku - Gdy masa lekko przestygnie, dosypuje się mleko w proszku małymi porcjami, ciągle mieszając. To ważne, aby nie powstały grudki. Pod koniec masa gęstnieje i przypomina krem czekoladowy.
- 5. Łączenie składników - Do masy dodaje się połamane herbatniki i orzechy, delikatnie mieszając, by równomiernie się rozłożyły.
- 6. Formowanie bloku - Gotową masę przekłada się do keksówki wyłożonej folią spożywczą lub papierem do pieczenia, dokładnie dociskając i wyrównując powierzchnię.
- 7. Studzenie i chłodzenie - Keksówkę odstawia się do ostygnięcia w temperaturze pokojowej, a następnie wkłada do lodówki na co najmniej 4 godziny (najlepiej na noc), by masa całkowicie stężała.
- 8. Podanie - Po stężeniu blok wyjmuje się z formy, odkleja folię i kroi ostrym nożem na mniejsze porcje. Najlepiej smakuje podany do filiżanki czarnej kawy lub gorącego kakao. ☕
- 9. Jeśli chcesz uzyskać bardziej chrupiący efekt, możesz dodać do środka kilka łyżek ryżu preparowanego lub pokruszonych wafelków. W wersji świątecznej świetnie sprawdzi się też odrobina rumowego aromatu lub skórka pomarańczowa – dzięki temu blok zyska wyjątkowy aromat i pięknie prezentuje się na stole.
Wykonanie przepisu
FAQ
Jak przechowywać blok czekoladowy, aby długo zachował świeżość?
Blok czekoladowy najlepiej przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku w lodówce, owinięty papierem do pieczenia lub folią spożywczą. Dzięki temu masa nie wysycha i zachowuje kremową konsystencję nawet przez 7–10 dni. Z doświadczenia wiem, że przechowywany w temperaturze około 5°C nie traci swojego aromatu ani struktury. Warto unikać kontaktu z wilgocią – może to spowodować biały nalot na powierzchni, typowy dla przechowywanej czekolady.
Czy blok czekoladowy można mrozić i jak to zrobić poprawnie?
Tak, blok czekoladowy można mrozić, co jest szczególnie przydatne, jeśli przygotowujemy większą porcję. Należy pokroić go na kawałki, owinąć każdy w papier do pieczenia, a następnie umieścić w szczelnym pojemniku lub woreczku do mrożenia. W zamrażarce może być przechowywany do 3 miesięcy. Przed podaniem wystarczy wyjąć z zamrażarki i pozostawić w lodówce na kilka godzin, aby powoli się rozmroził. Powolne rozmrażanie zapobiega powstawaniu kryształków lodu i zmianie tekstury.
Jak zrobić blok czekoladowy bez laktozy?
Aby przygotować blok czekoladowy bez laktozy, wystarczy użyć bezmlecznego masła roślinnego lub margaryny bez laktozy oraz mleka w proszku roślinnego, np. kokosowego, sojowego lub migdałowego. Warto wybrać dobrej jakości kakao bez dodatków cukru, a cała masa pozostanie kremowa i delikatna. Wersję bez laktozy testowałam kilkukrotnie – deser zachowuje ten sam głęboki smak i strukturę jak klasyczny, a jest w pełni odpowiedni dla osób z nietolerancją laktozy.
Dlaczego blok czekoladowy bywa zbyt twardy lub kruchy i jak tego uniknąć?
Zbyt twardy blok to najczęściej efekt dodania zbyt dużej ilości mleka w proszku lub zbyt długiego podgrzewania masy. Aby tego uniknąć, mleko w proszku należy dodawać stopniowo, mieszając do uzyskania konsystencji gęstego kremu. Nadmierne podgrzewanie powoduje odparowanie zbyt dużej ilości wody, co wpływa na końcową twardość deseru. Z doświadczenia wiem, że najlepszy efekt daje podgrzewanie masy na minimalnym ogniu i szybkie przełożenie jej do formy – wtedy blok pozostaje miękki i przyjemnie wilgotny.
Czy blok czekoladowy można przygotować w wersji bezglutenowej?
Tak, blok czekoladowy można łatwo dostosować do diety bezglutenowej. Wystarczy użyć certyfikowanych herbatników bezglutenowych – ryżowych, kukurydzianych lub owsianych z oznaczeniem „gluten-free”. Pozostałe składniki są naturalnie bezglutenowe, dlatego kluczowe jest jedynie upewnienie się, że kakao i mleko w proszku nie zawierają śladowych ilości glutenu. W praktyce taka wersja smakuje identycznie jak klasyczna, a jest w pełni bezpieczna dla osób z celiakią lub nietolerancją glutenu.
Jak poprawić konsystencję masy, jeśli wyszła zbyt rzadka lub zbyt gęsta?
Jeśli masa wyszła zbyt rzadka, należy dodać odrobinę więcej mleka w proszku i energicznie wymieszać – zwiąże nadmiar płynu. W przypadku zbyt gęstej masy warto dodać łyżkę ciepłego mleka lub łyżeczkę roztopionego masła, aby przywrócić kremową konsystencję. To rozwiązanie działa dzięki emulgowaniu tłuszczów i płynów, które ponownie łączą składniki w gładką masę. Takie drobne korekty są w pełni bezpieczne i często stosowane przez cukierników, gdy masa czekoladowa „złapie” zbyt szybko.
