Czekośliwka – domowy dżem śliwkowy z czekoladą i cynamonem
Czekośliwka to prawdziwa klasyka wśród domowych przetworów – połączenie aromatycznych, dojrzałych śliwek z głębokim smakiem czekolady i nutą cynamonu. To nie tylko dżem, ale też wyjątkowy deser, który wspaniale smakuje na chrupiącej grzance, z naleśnikami lub jako dodatek do ciast. W moim domu to smak późnego lata i jesieni – przygotowuję ją zawsze wtedy, gdy śliwki są najdojrzalsze i najbardziej soczyste.
Pierwszy raz zrobiłam czekośliwkę kilka lat temu, kiedy dostałam kosz śliwek od mojej mamy. Od tamtej pory to jeden z nielicznych przetworów, które robię regularnie – prosty, bez skomplikowanych etapów, a efekt jest zawsze zachwycający. Mój mąż twierdzi, że to najlepszy „nutellowy” zamiennik świata, a dzieci potrafią wyjadać ją prosto ze słoika. 😄
Reklama
Czekośliwka ma też coś wspólnego z tradycją – moja babcia przygotowywała podobny dżem, tylko zamiast czekolady dodawała odrobinę kakao. Kiedyś próbowałam jej przepisu i uznałam, że połączenie klasyki z nowoczesnością, czyli śliwek i czekolady, daje perfekcyjny balans słodyczy i głębi smaku.
Możliwe alternatywy dla składników
- Zamiast cukru można użyć cukru trzcinowego lub miodu – nadadzą dżemowi bardziej karmelowy aromat.
- Czekoladę gorzką można zastąpić mleczną lub białą, jeśli lubisz słodszy smak.
- Cynamon można pominąć lub zamienić na przyprawę do piernika, która doda jeszcze więcej jesiennego charakteru.
- Zamiast samych śliwek można połączyć je z odrobiną jabłek lub gruszek, które dodadzą naturalnej słodyczy i lekkości.
- Jeśli chcesz, by dżem był bardziej pikantny, dodaj szczyptę chili – to połączenie idealne dla dorosłych smakoszy.
Wskazówki dotyczące gotowania
- Wybieraj śliwki węgierki – mają mało wody i dużo naturalnego cukru, dzięki czemu czekośliwka szybciej się zagęszcza.
- Nie żałuj czasu na pieczenie – długie pieczenie w niskiej temperaturze wydobywa z owoców głęboki, karmelowy smak.
- Śliwki należy kilka razy przemieszać podczas pieczenia, aby nie przypaliły się na brzegach naczynia.
- Gotowy dżem można przechowywać nawet rok w chłodnym i ciemnym miejscu, bez pasteryzacji.
- Jeśli chcesz uzyskać gładszą konsystencję, zblenduj masę przed dodaniem czekolady.
Składniki
- Śliwki węgierki: 2–3 kg.
- Cukier: około 300 g.
- Cynamon mielony: 2 łyżeczki.
- Czekolada gorzka lub mleczna: 100 g.
ok. 6–8 słoików po 200 ml.:
- 1. Śliwki zostały dokładnie umyte, przekrojone na pół i pozbawione pestek.
- 2. Owoce włożono do dużego naczynia żaroodpornego, następnie wymieszano je z cukrem i cynamonem.
- 3. Piekarnik został nagrzany do 180°C, a śliwki wstawione do środka.
- 4. Całość piekła się przez około 3–4 godziny, a w międzyczasie masa była kilka razy przemieszana, aby równomiernie się karmelizowała i uwalniała nadmiar wilgoci.
- 5. Po zakończeniu pieczenia śliwki wyjęto z piekarnika i natychmiast dodano połamaną czekoladę.
- 6. Gorące owoce dokładnie wymieszano, aż czekolada całkowicie się rozpuściła, tworząc gęsty, aromatyczny krem.
- 7. Gotową czekośliwkę przełożono do wyparzonych słoików, szczelnie zakręcono i postawiono do góry dnem na około 15 minut.
- 8. Po wystudzeniu słoiki zostały odwrócone i przeniesione do spiżarni – nie wymagały pasteryzacji.
- 9. Jeśli chcesz, by Twoja czekośliwka miała aksamitną konsystencję, zblenduj śliwki po upieczeniu, ale zanim dodasz czekoladę. A jeśli wolisz bardziej rustykalny efekt – pozostaw owoce w kawałkach, wtedy dżem będzie miał przyjemną strukturę. 🍇
Wykonanie przepisu
FAQ
Jak długo można przechowywać domową czekośliwkę?
Czekośliwkę można przechowywać do 12 miesięcy w chłodnym, suchym i zacienionym miejscu. Najlepiej trzymać słoiki w spiżarni lub piwnicy, z dala od światła słonecznego, które może osłabiać kolor i smak. Jeśli słoiki zostały dobrze wyparzone i szczelnie zamknięte, nie ma potrzeby pasteryzacji. Z doświadczenia wiem, że najważniejsze jest czyste naczynie i sucha zakrętka — to gwarancja trwałości przetworu.
Czy czekośliwkę można zamrozić zamiast wekować?
Tak, czekośliwkę można bezpiecznie zamrozić. Wystarczy przełożyć ją do szczelnych pojemników lub słoików z miejscem na rozszerzenie objętości podczas mrożenia. Taka forma przechowywania pozwala zachować świeży smak śliwek i czekolady. Po rozmrożeniu najlepiej delikatnie ją podgrzać, aby odzyskała kremową konsystencję. To świetne rozwiązanie, gdy nie chcemy pasteryzować lub przygotowujemy mniejsze porcje.
Jak zrobić wersję czekośliwki bez laktozy?
Wersję bez laktozy można przygotować, wybierając czekoladę gorzką o zawartości kakao powyżej 70%, bez dodatku mleka. Warto także sprawdzić etykietę – wiele marek oferuje certyfikowane czekolady wegańskie. Pod względem smaku taka wersja jest nawet bardziej intensywna, a konsystencja pozostaje gęsta i aksamitna. To doskonały sposób na zachowanie głębi smaku bez obciążania układu trawiennego.
Jak uniknąć przypalenia śliwek podczas pieczenia?
Aby uniknąć przypalenia, warto użyć naczynia żaroodpornego z grubym dnem i mieszać śliwki co 30–40 minut. Pozwala to na równomierne odparowanie wody i zapobiega karmelizacji cukru na brzegach naczynia. Dodatkowo można ustawić piekarnik na tryb termoobiegu z niższą temperaturą (ok. 160°C) – wtedy masa gęstnieje wolniej, ale zachowuje idealny balans smaku. Z mojego doświadczenia to klucz do uzyskania gęstej, ale nie spalonej czekośliwki.
Jak poprawić konsystencję, jeśli czekośliwka wyszła zbyt rzadka?
Jeśli czekośliwka okazała się zbyt płynna, można ją ponownie wstawić do piekarnika na 30–40 minut lub przelać do garnka i odparować nad małym ogniem. Dłuższe odparowanie pozwoli usunąć nadmiar wody, a naturalny pektyn zawarty w śliwkach zagęści dżem bez potrzeby dodawania żelatyny. Dzięki temu zachowujemy naturalność przepisu i uzyskujemy idealnie kremową konsystencję.
Jak rozpoznać, że czekośliwka jest gotowa do przełożenia do słoików?
Najlepszym sposobem jest tzw. test na talerzyku – kilka kropel masy należy położyć na zimny talerz. Jeśli nie spływa po jego powierzchni, oznacza to, że dżem jest gotowy. Właściwa czekośliwka powinna mieć połyskującą, gęstą strukturę i delikatnie ciągnąć się przy mieszaniu. Ten etap jest kluczowy, ponieważ zbyt wczesne zakończenie pieczenia skutkuje wodnistym dżemem, a zbyt długie – gorzkim posmakiem przypalonego cukru.
