Drożdżowe ciasto ze śliwkami i maślaną kruszonką
Drożdżowe ciasto ze śliwkami i kruszonką to absolutny symbol polskiej kuchni domowej. To smak dzieciństwa, zapach niedzielnych poranków i wspomnienie babcinego piekarnika, z którego unosił się słodki aromat śliwek i masła.
To ciasto, które łączy w sobie miękkość puszystego wnętrza, delikatny smak dojrzałych owoców i chrupkość złocistej kruszonki.
To ciasto, które łączy w sobie miękkość puszystego wnętrza, delikatny smak dojrzałych owoców i chrupkość złocistej kruszonki.
Ten przepis został wielokrotnie przetestowany w mojej kuchni. Zawsze wychodzi – nawet osobom, które dopiero zaczynają swoją przygodę z wypiekami drożdżowymi. Ciasto przygotowuję w maszynie do chleba, bo to ogromne ułatwienie w codziennym życiu – ale można je również wyrobić ręcznie.
Zdradzę Ci mój mały sekret: lekko podgrzane mleko i odrobina cierpliwości w czasie wyrastania gwarantują idealną strukturę – miękką, lekką i pachnącą. 🥰
Możliwe alternatywy dla składników:
- Mleko: można zastąpić mlekiem roślinnym (np. owsianym lub migdałowym).
- Masło: dobrze sprawdzi się także margaryna lub olej kokosowy.
- Śliwki: możesz użyć jabłek, moreli, brzoskwiń lub mrożonych owoców (po wcześniejszym rozmrożeniu i odsączeniu).
- Cukier waniliowy: można zastąpić ekstraktem z wanilii lub pastą waniliową.
- Cukier: w wersji zdrowszej – ksylitol lub erytrytol.
🧁 Wskazówki dotyczące gotowania:
- Ciasto drożdżowe lubi ciepło – nie stawiaj go przy przeciągu ani w zimnym miejscu.
- Śliwki układaj skórką do dołu – dzięki temu nie puszczą zbyt dużo soku.
- Kruszonkę najlepiej przygotować z zimnych składników, wtedy będzie bardziej sypka i chrupiąca.
- Jeśli używasz świeżych drożdży, pamiętaj o przygotowaniu rozczynu z ciepłego mleka, cukru i mąki.
- Po upieczeniu nie przykrywaj ciasta od razu – niech trochę „oddycha”, wtedy pozostanie puszyste.
Składniki
- Mleko: ¾ szklanki.
- Jajka: 2 sztuki (roztrzepane).
- Masło: 100 g (rozpuszczone).
- Cukier waniliowy: 16 g (1 opakowanie).
- Cukier: ½ szklanki.
- Sól: szczypta.
- Mąka pszenna: 3 szklanki.
- Suche drożdże: 7 g (1 opakowanie).
- Masło: 2 łyżki.
- Śliwki: ok. 0,5–1 kg (umytych i bez pestek).
- Masło: 100 g.
- Mąka pszenna: 100 g (ok. ½–¾ szklanki).
- Cukier: 50 g (ok. ¼ szklanki).
Na ciasto drożdżowe
Na wierzch
Kruszonka
- 1. Przygotowywanie ciasta - W maszynie do chleba umieszczane są wszystkie składniki w podanej kolejności – mleko, jajka, roztopione masło, cukier waniliowy, cukier, sól, mąka i drożdże. Następnie uruchamiany jest program do wyrabiania ciasta drożdżowego. W mojej maszynie (z Lidla) trwa on 1 godzinę i 50 minut.
- 2. Wyrabianie ręczne (alternatywnie) - Jeśli nie używasz maszyny, wszystkie składniki zostają połączone w misce i wyrabiane rękami przez około 10–12 minut, aż ciasto stanie się elastyczne i gładkie. Następnie przykrywa się je ściereczką i odstawia do wyrośnięcia w ciepłe miejsce na około 1,5 godziny.
- 3. Przygotowanie blachy - Blacha do pieczenia zostaje delikatnie wysmarowana masłem i wyłożona papierem do pieczenia. Gotowe ciasto zostaje wyjęte z maszyny, lekko wyrobione i rozwałkowane na wymiar formy.
- 4. Przygotowanie śliwek - Śliwki są umyte, przekrojone na pół i pozbawione pestek. Rozpuszczone masło rozprowadzane jest po powierzchni ciasta, a następnie śliwki układane są skórką do dołu, równomiernie po całej powierzchni.
- 5. Przygotowanie kruszonki - Masło jest rozpuszczane, po czym mieszane z mąką i cukrem do momentu powstania drobnych grudek. Tak przygotowana kruszonka zostaje równomiernie rozsypana po owocach.
- 6. Wyrastanie - Ciasto zostaje przykryte ściereczką i odstawione na około 40 minut, aby podwoiło swoją objętość.
- 7. 👉 Mój trik: piekarnik nagrzewam do 50°C, wyłączam i wstawiam do środka blachę z ciastem – dzięki temu rośnie szybciej i równomiernie.
- 8. Pieczenie - Ciasto pieczone jest przez około 35 minut w temperaturze 180°C (grzanie góra–dół), aż kruszonka nabierze złotego koloru.
- 9. Studzenie i podanie - Po upieczeniu ciasto zostaje wyjęte z piekarnika i odstawione do przestudzenia. Najlepiej smakuje lekko ciepłe, podane z filiżanką kawy lub herbaty. ☕
- 10. 💬 Mój tip: Jeśli chcesz, aby kruszonka była wyjątkowo chrupiąca – przed posypaniem śliwek możesz dodać na nie odrobinę bułki tartej lub kaszy manny. Wchłonie nadmiar soku i zapobiegnie rozmiękczeniu ciasta.
- 11. 🧠 Dlaczego warto zrobić to ciasto: To nie tylko pyszny deser, ale też sposób na powrót do tradycji. Ten przepis został przekazany mi przez moją babcię, która piekła takie drożdżowe w starym, kaflowym piecu. Wersja, którą dziś prezentuję, została wielokrotnie przetestowana i dostosowana do nowoczesnych piekarników – dlatego zawsze się udaje.
- 12. Puszyste, delikatne i cudownie pachnące – drożdżowe ciasto ze śliwkami i kruszonką to klasyk, który nigdy się nie nudzi. ❤️
Wykonanie przepisu
FAQ
Jak sprawić, aby ciasto drożdżowe było wyjątkowo puszyste i lekkie?
Kluczem do puszystego ciasta drożdżowego jest odpowiednia temperatura składników i czas wyrastania. Mleko powinno być lekko ciepłe (około 35–38°C), a nie gorące, ponieważ wysoka temperatura może zabić drożdże. Ciasto najlepiej wyrasta w cieple i bez przeciągów – w mojej praktyce najlepiej sprawdza się lekko nagrzany, wyłączony piekarnik. Dłuższe, spokojne wyrastanie (minimum 1,5 godziny) pozwala glutenowi się rozwinąć, a powietrze równomiernie rozłożyć w cieście, co gwarantuje miękkość i lekkość po upieczeniu.
Jak uniknąć zakalca w cieście drożdżowym ze śliwkami?
Zakalec pojawia się, gdy ciasto jest zbyt wilgotne lub niedopieczone. Śliwki należy układać skórką do dołu i nie przesadzać z ich ilością – nadmiar soku z owoców może zmiękczyć spód. Dobrym trikiem jest posypanie ciasta przed owocami cienką warstwą bułki tartej lub kaszy manny, która wchłonie nadmiar wilgoci. Po upieczeniu nie należy od razu przykrywać ciasta, ponieważ para wodna skropli się i rozmiękczy jego strukturę. To sprawdzone wskazówki, których nauczyłam się jeszcze od mojej babci – działają zawsze.
Czy można przygotować to ciasto w wersji bez laktozy lub bez glutenu?
Tak, ciasto drożdżowe ze śliwkami można łatwo dostosować do potrzeb osób z nietolerancją laktozy lub glutenu. W wersji bez laktozy należy użyć mleka roślinnego (np. owsianego, migdałowego lub sojowego) oraz masła bez laktozy lub margaryny roślinnej. W wersji bezglutenowej najlepiej sprawdza się mieszanka mąk bezglutenowych z dodatkiem mąki ryżowej i odrobiny mąki ziemniaczanej, aby zachować strukturę ciasta. Drożdże działają równie dobrze, o ile mają dostęp do ciepła i cukru – to gwarantuje udane wyrastanie nawet w wersjach alternatywnych.
Jak przechowywać drożdżowe ciasto ze śliwkami, żeby długo pozostało świeże?
Świeżo upieczone ciasto najlepiej przechowywać w temperaturze pokojowej, owinięte w bawełnianą ściereczkę lub w szczelnym pojemniku – dzięki temu nie wyschnie. Unikaj lodówki, ponieważ chłód przyspiesza proces czerstwienia. Jeśli chcesz zachować świeżość na dłużej, można je zamrozić: po całkowitym wystudzeniu pokrój ciasto na porcje, owiń w folię i włóż do zamrażarki. Przed podaniem wystarczy je delikatnie podgrzać w piekarniku lub mikrofalówce – zachowa wtedy miękkość i aromat. To sposób, który często stosuję po większych weekendowych wypiekach.
Czy ciasto drożdżowe można odgrzewać i jak to zrobić, by nie wyschło?
Tak, drożdżowe ciasto świetnie nadaje się do ponownego podgrzania. Najlepiej robić to w piekarniku nagrzanym do 150°C przez około 5–7 minut – wystarczy przykryć ciasto kawałkiem papieru do pieczenia, aby nie wyschło. Można też delikatnie podgrzać pojedyncze porcje w mikrofalówce przez 15–20 sekund, ale ten sposób powoduje szybsze twardnienie po ostygnięciu. Podgrzanie przywraca elastyczność glutenu i wydobywa zapach wanilii oraz maślanej kruszonki – dlatego smak przypomina świeżo upieczone ciasto.
Jak uratować ciasto, jeśli nie wyrosło podczas wyrastania?
Jeśli ciasto nie urosło, najczęstszą przyczyną są nieaktywne drożdże lub zbyt niska temperatura otoczenia. W takiej sytuacji warto umieścić miskę z ciastem w ciepłym (ale nie gorącym) miejscu – na przykład w wyłączonym piekarniku z włączonym światłem. Jeśli drożdże były świeże, ciasto powinno zacząć rosnąć po 20–30 minutach. W przypadku suchych drożdży upewnij się, że nie miały kontaktu z gorącym mlekiem. Ten trik uratował już niejedno moje drożdżowe, dlatego zawsze sprawdzam drożdże przed użyciem, mieszając je z odrobiną cukru i ciepłej wody.
