Kruche ciasto ze śliwkami i bezą
Kruche ciasto ze śliwkami i bezą to jeden z tych domowych wypieków, który pachnie dzieciństwem, jesiennym słońcem i ciepłą kuchnią babci. Słodycz puszystej bezy, lekka kwaskowość śliwek i maślany smak kruchego ciasta tworzą połączenie, któremu naprawdę trudno się oprzeć. Ten deser idealnie smakuje do popołudniowej kawy, ale równie dobrze sprawdza się jako niedzielny wypiek dla całej rodziny.
Ten przepis pochodzi z zeszytu mojej mamy – był pieczony co roku, gdy tylko pojawiały się pierwsze węgierki. Zawsze wychodził idealnie, a zapach unoszący się z piekarnika przyciągał wszystkich domowników do kuchni. Dziś z dumą przekazuję tę recepturę dalej – przetestowaną, dopracowaną i z kilkoma moimi własnymi poprawkami, które czynią ją jeszcze bardziej delikatną i puszystą.
Jeśli lubisz klasyczne polskie wypieki – takie, które łączą prostotę składników z autentycznym smakiem – to ciasto ze śliwkami i bezą na pewno skradnie Twoje serce. 🍂
Możliwe alternatywy dla składników
- Zamiast śliwek możesz użyć jabłek, gruszek lub moreli – każda z tych wersji wprowadzi inny akcent smakowy.
- Masło możesz zastąpić margaryną do pieczenia, ale smak będzie mniej maślany.
- Mąkę pszenną można wymieszać pół na pół z mąką orkiszową, by ciasto było delikatniejsze i bardziej aromatyczne.
- Cukier puder w bezie możesz wymienić na drobny cukier trzcinowy – beza będzie miała lekko karmelowy odcień.
- Mąkę ziemniaczaną w bezie można zastąpić łyżeczką mąki kukurydzianej.
Wskazówki dotyczące gotowania
- Białka do bezy powinny być w temperaturze pokojowej – tylko wtedy ubiją się na idealnie sztywną pianę.
- Kruche ciasto wyrabiaj krótko, aby zachować jego delikatność i kruchość po upieczeniu.
- Jeśli śliwki są bardzo soczyste, możesz oprószyć je łyżką bułki tartej, aby ciasto nie nasiąkło sokiem.
- Po upieczeniu nie kroj ciasta od razu – pozwól mu całkowicie ostygnąć, wtedy beza będzie bardziej stabilna.
- Ciasto możesz przygotować dzień wcześniej – na drugi dzień smakuje jeszcze lepiej.
Składniki
- Mąka pszenna: 2 szklanki.
- Cukier puder: 0,5 szklanki.
- Cukier waniliowy: 1 opakowanie (16 g).
- Proszek do pieczenia: 1 łyżeczka.
- Masło (zimne): 200 g.
- Żółtka: 4 sztuki.
- Śliwki (najlepiej węgierki): ok. 0,5 kg.
- Białka (w temperaturze pokojowej): 4 sztuki.
- Sól: szczypta.
- Cukier: 1 szklanka.
- Mąka ziemniaczana: 2 łyżeczki.
- Cukier puder do posypania: według uznania.
Kruche ciasto:
Nadzienie owocowe:
Beza:
Dodatkowo:
- 1. Przygotowanie ciasta kruchego - W dużej misce została wymieszana mąka z cukrem pudrem, cukrem waniliowym i proszkiem do pieczenia. Następnie dodano pokrojone w kostkę zimne masło i posiekano je nożem, aż składniki zaczęły przypominać kruszonkę. Do masy wprowadzono żółtka i całość została szybko zagnieciona w gładkie ciasto.
- 2. Chłodzenie ciasta - Ciasto zostało podzielone na dwie części – większą i mniejszą. Mniejsza część trafiła do lodówki na minimum 30 minut.
- 3. Podpiekanie spodu - Blachę (32 × 20 cm) wyłożono papierem do pieczenia i lekko posmarowano masłem. Większą część ciasta rozwałkowano i wylepiono nią spód formy. Ciasto zostało podpieczone przez 10 minut w temperaturze 180°C, aż lekko się zezłociło.
- 4. Przygotowanie owoców - Śliwki zostały umyte, osuszone, przekrojone na pół i pozbawione pestek. Następnie ułożono je gęsto na podpieczonym cieście, skórką do dołu.
- 5. Ubicie bezy - W czystej misce ubito białka ze szczyptą soli na sztywną pianę. Do ubitych białek stopniowo dodawano cukier, cały czas ubijając, aż piana stała się błyszcząca. Na końcu wsypano mąkę ziemniaczaną i jeszcze przez chwilę ubijano.
- 6. Nakładanie bezy - Gotową pianę rozprowadzono równomiernie na śliwkach, a następnie na wierzch starło na tarce o grubych oczkach pozostałe kruche ciasto.
- 7. Pieczenie - Całość wstawiono do piekarnika nagrzanego do 180°C i pieczono przez 40–45 minut, aż beza uzyskała złocistą skórkę, a kruszonka nabrała ładnego koloru.
- 8. Dekoracja i podanie - Po całkowitym ostudzeniu ciasto zostało posypane warstwą cukru pudru. Najlepiej smakuje w towarzystwie gorącej kawy lub herbaty z cynamonem. ☕
- 9. Jeśli chcesz, aby beza pozostała idealnie chrupiąca na wierzchu, a miękka w środku – po zakończeniu pieczenia zostaw ciasto w uchylonym piekarniku na 10 minut. Dzięki temu para powoli się ulotni, a beza zachowa swoją idealną strukturę.
Wykonanie przepisu
FAQ
Jak przechowywać kruche ciasto ze śliwkami i bezą, aby zachowało świeżość?
Kruche ciasto ze śliwkami i bezą najlepiej przechowywać w chłodnym miejscu, szczelnie przykryte folią aluminiową lub w pojemniku z pokrywką. W temperaturze pokojowej zachowuje świeżość do 2 dni, natomiast w lodówce – nawet do 4 dni. Beza lubi wilgoć, dlatego kluczowe jest, aby ciasto nie było przechowywane w zbyt szczelnym pojemniku. Dzięki lekkiemu dostępowi powietrza beza pozostanie chrupiąca na wierzchu, a wnętrze miękkie i delikatne. Z doświadczenia wiem, że najlepiej smakuje w ciągu pierwszych 24 godzin po upieczeniu.
Czy można zamrozić kruche ciasto ze śliwkami i bezą?
Tak, to ciasto można zamrozić, ale tylko po całkowitym ostudzeniu. Najlepiej pokroić je na porcje, ułożyć w pojedynczej warstwie na tacy i wstępnie zamrozić, a następnie przełożyć do pojemnika lub woreczka strunowego. W zamrażarce może być przechowywane do 2 miesięcy. Przed podaniem warto je rozmrozić w lodówce, a następnie lekko podgrzać w piekarniku (ok. 120°C przez 10 minut), by przywrócić kruchość spodu i delikatność bezy. Zbyt szybkie rozmrażanie w mikrofalówce może sprawić, że beza stanie się gumowata – dlatego lepiej unikać tej metody.
Jak uzyskać idealnie chrupiącą bezę na cieście?
Sekret idealnie chrupiącej bezy polega na długim, umiarkowanym pieczeniu i odpowiednim ubiciu białek. Białka muszą być w temperaturze pokojowej – wtedy lepiej zatrzymują powietrze. Cukier należy dodawać stopniowo, aby całkowicie się rozpuścił, co zapobiega wilgotnej strukturze po upieczeniu. Z mojego doświadczenia wynika, że beza z dodatkiem mąki ziemniaczanej jest stabilniejsza i dłużej utrzymuje objętość. Po upieczeniu warto zostawić ciasto na 10 minut w uchylonym piekarniku – pozwoli to na odparowanie nadmiaru wilgoci, dzięki czemu wierzch bezy stanie się idealnie chrupiący, a środek pozostanie piankowy.
Jak zrobić wersję bezglutenową lub bez laktozy tego ciasta?
Wersję bezglutenową można przygotować, zastępując mąkę pszenną mieszanką mąki ryżowej, ziemniaczanej i kukurydzianej w proporcji 2:1:1. Ciasto pozostanie kruche, ale bardziej delikatne – dlatego warto schłodzić je nieco dłużej przed pieczeniem. Wersję bez laktozy uzyskasz, używając masła roślinnego lub klarowanego (ghee) oraz upewniając się, że cukier waniliowy nie zawiera mleka w proszku. Przetestowałam te warianty wielokrotnie i oba wychodzą równie smaczne – beza zachowuje lekkość, a kruche ciasto nadal pachnie maślanym aromatem.
Jak uniknąć zakalca lub zbyt wilgotnego spodu w cieście ze śliwkami?
Aby uniknąć zakalca, zawsze warto lekko podpiec spód przed ułożeniem owoców – 10 minut w 180°C w zupełności wystarczy. Śliwki najlepiej układać skórką do dołu, ponieważ to ogranicza wypływanie soku. Jeśli owoce są bardzo dojrzałe, można oprószyć je cienką warstwą bułki tartej lub mąki ziemniaczanej – pochłoną nadmiar wilgoci i zapobiegną rozmoknięciu ciasta. Zbyt niska temperatura pieczenia to częsty błąd – powoduje, że ciasto nie wyrasta równomiernie. Dlatego warto zawsze nagrzewać piekarnik wcześniej i piec w trybie góra–dół bez termoobiegu.
Czy można przygotować to ciasto dzień wcześniej?
Tak, to ciasto znakomicie nadaje się do przygotowania dzień wcześniej. Po całkowitym ostudzeniu można je przechowywać w temperaturze pokojowej, przykryte ściereczką lub folią aluminiową. Smaki mają wtedy czas, by się przegryźć – śliwki stają się bardziej aromatyczne, a beza zyskuje delikatną strukturę. Jeśli zależy Ci na chrupiącej bezie, najlepiej przykrywać ciasto tylko lekko, aby uniknąć kondensacji pary. W mojej kuchni to jeden z tych wypieków, który następnego dnia smakuje jeszcze lepiej niż świeżo po upieczeniu.
