Proste ciasto z owocami i kruszonką mieszane widelcem
To niezwykle puszyste i delikatne ciasto z owocami i kruszonką, które przygotowuje się dosłownie w kilka chwil – wystarczy widelec i kilka podstawowych składników. Ten przepis jest jednym z moich rodzinnych sekretów – pochodzi jeszcze z zeszytu mojej babci, która zawsze mówiła, że dobre ciasto nie potrzebuje miksera, tylko serca i odrobiny cierpliwości. 💛
Uwielbiam ten wypiek za jego prostotę i uniwersalność – można go przygotować zarówno latem z sezonowymi owocami, jak i zimą, korzystając z mrożonych zapasów. To ciasto zawsze wychodzi miękkie, wilgotne i lekko maślane, z chrupiącą warstwą złocistej kruszonki na wierzchu.
Kiedy pierwszy raz je upiekłam dla mojej rodziny, nikt nie mógł uwierzyć, że „tylko” wymieszałam wszystko widelcem. Od tamtej pory to mój niezawodny przepis na każdą okazję – do kawy, na piknik albo jako słodka przekąska po obiedzie. ☕🍒
Możliwe alternatywy dla składników:
- Zamiast jogurtu naturalnego można użyć maślanki lub kefiru – ciasto będzie nieco bardziej wilgotne.
- Olej można zastąpić roztopionym masłem, które doda wypiekowi lekko orzechowego aromatu.
- Zamiast cukru białego świetnie sprawdzi się cukier trzcinowy – nada delikatnie karmelowy smak.
- Jeśli nie macie jagód, możecie użyć malin, porzeczek, śliwek lub jabłek.
- Dla wersji bezglutenowej wystarczy użyć mieszanki mąk bezglutenowych.
- Cukier waniliowy można zastąpić esencją waniliową – ½ łyżeczki wystarczy.
Wskazówki dotyczące gotowania:
- Wszystkie składniki powinny być w temperaturze pokojowej – ciasto wtedy pięknie rośnie.
- Jeśli używacie mrożonych owoców, nie rozmrażajcie ich wcześniej – dzięki temu nie puszczą zbyt dużo soku.
- Kruszonkę najlepiej rozcierać palcami, aż powstaną małe, tłuste grudki – to one tworzą idealnie chrupiący wierzch.
- Nie mieszajcie ciasta zbyt długo – wystarczy połączyć składniki, by zachować jego puszystość.
- Posypane cukrem pudrem wygląda pięknie i smakuje jak z cukierni.
Składniki
- Jajka: 2 sztuki.
- Cukier: ½ szklanki.
- Cukier waniliowy: ½ opakowania.
- Proszek do pieczenia: 1 łyżeczka.
- Soda oczyszczona: ¼ łyżeczki.
- Mąka pszenna: 1 czubata szklanka.
- Olej roślinny: ¼ szklanki.
- Jogurt naturalny (lub maślanka): ⅓ szklanki.
- Owoce: ok. 1,5 szklanki (jabłka, jagody, maliny, porzeczki lub inne ulubione).
- Masło: 3 łyżki.
- Mąka pszenna: 3 łyżki.
- Cukier: 2 łyżki.
- Cukier puder do posypania: 2 łyżki.
Ciasto
Dodatki
Kruszonka
Dodatkowo
- 1. Przygotowanie formy - Blachę o wymiarach około 21x25 cm wykładam papierem do pieczenia. Piekarnik nagrzewam do 180°C (góra-dół).
- 2. Mieszanie składników - W misce roztrzepuję jajka z cukrem i cukrem waniliowym. Następnie dodaję olej, jogurt, proszek do pieczenia, sodę i mąkę. Wszystko mieszam widelcem, aż powstanie gładkie, jednolite ciasto.
- 3. Przygotowanie owoców - Jeśli używam świeżych owoców – kroję je na mniejsze kawałki. Mrożonych nie rozmrażam – dodaję prosto z zamrażarki.
- 4. Układanie w formie - Ciasto przekładam do formy, wyrównuję powierzchnię i równomiernie rozkładam owoce na wierzchu.
- 5. Przygotowanie kruszonki - W małej miseczce łączę masło, mąkę i cukier. Rozcieram palcami, aż powstaną grudki kruszonki, którymi posypuję wierzch ciasta.
- 6. Pieczenie - Wstawiam formę do nagrzanego piekarnika i piekę około 30–35 minut, aż ciasto nabierze złotego koloru, a kruszonka stanie się chrupiąca.
- 7. Studzenie i podanie - Po upieczeniu zostawiam ciasto w formie, aż lekko przestygnie. Posypuję je cukrem pudrem. Najlepiej smakuje lekko ciepłe, z filiżanką kawy lub herbaty. ☕
- 8. Jeśli chcecie, by ciasto było jeszcze bardziej puszyste, możecie dodać łyżkę octu jabłkowego – w połączeniu z sodą sprawi, że ciasto pięknie urośnie i będzie niezwykle lekkie. A jeśli lubicie bardziej wilgotne wypieki, dodajcie do ciasta pół startego jabłka lub kilka łyżek tartego kokosa – to prosty sposób, by nadać mu wyjątkową teksturę.
Wykonanie przepisu
FAQ
Jak przechowywać ciasto z owocami i kruszonką, aby zachowało świeżość?
Najlepiej przechowywać ciasto w szczelnym pojemniku lub pod przykryciem w temperaturze pokojowej do 2 dni. Jeśli chcesz zachować jego świeżość dłużej, wstaw je do lodówki – wtedy utrzyma wilgotność przez około 4–5 dni. Warto przed podaniem lekko je podgrzać w piekarniku (ok. 5 minut w 160°C), aby kruszonka znów stała się chrupiąca. To działa, ponieważ ponowne podgrzanie odparowuje nadmiar wilgoci z kruszonki, przywracając jej pierwotną strukturę.
Czy to ciasto można zamrozić i jak najlepiej to zrobić?
Tak, to ciasto świetnie nadaje się do mrożenia. Po całkowitym wystudzeniu pokrój je na porcje, owiń każdą szczelnie folią spożywczą i włóż do pojemnika lub woreczka strunowego. W zamrażarce może być przechowywane do 3 miesięcy. Po rozmrożeniu warto je lekko podgrzać – 10 minut w piekarniku w 150°C wystarczy, by przywrócić świeżość i aromat. Taki sposób zapobiega wysychaniu i utracie struktury, ponieważ powolne podgrzewanie równomiernie rozprowadza wilgoć w cieście.
Jak uniknąć zakalca w cieście mieszanym widelcem?
Najczęstszą przyczyną zakalca jest zbyt intensywne mieszanie ciasta lub dodanie zimnych składników. Wszystkie produkty powinny mieć temperaturę pokojową, a ciasto należy mieszać tylko do połączenia składników – nie dłużej. W praktyce oznacza to, że kiedy masa staje się jednolita, trzeba przestać mieszać. Ważne jest też, by nie otwierać piekarnika w pierwszych 20 minutach pieczenia – nagły spadek temperatury może spowodować opadnięcie ciasta.
Czy można przygotować to ciasto w wersji bez laktozy lub bezglutenowej?
Oczywiście! Wersję bez laktozy można przygotować, używając jogurtu lub maślanki bez laktozy, a masło w kruszonce zastąpić roślinnym margarynowym odpowiednikiem. Wersję bezglutenową uzyskasz, stosując gotową mieszankę mąk bezglutenowych (najlepiej ryżową z dodatkiem skrobi ziemniaczanej i kukurydzianej). Z mojego doświadczenia wynika, że warto dodać 1 łyżkę więcej jogurtu, by ciasto było bardziej wilgotne – bezglutenowe mąki chłoną więcej płynu.
Jak poprawić strukturę ciasta, jeśli wyszło zbyt suche lub zbyt wilgotne?
Jeśli ciasto wyszło zbyt suche, przyczyną mogło być zbyt długie pieczenie lub za mała ilość tłuszczu. Następnym razem dodaj 1 łyżkę oleju lub odrobinę więcej jogurtu. Z kolei jeśli ciasto wyszło zbyt wilgotne lub „gumowate”, prawdopodobnie owoce puściły zbyt dużo soku – można wtedy dodać 1–2 łyżki mąki więcej lub delikatnie oprószyć owoce mąką ziemniaczaną przed pieczeniem. To prosta technika, stosowana w cukiernictwie, która wiąże nadmiar wilgoci i chroni strukturę wypieku.
Jak sprawić, by kruszonka była idealnie chrupiąca i nie nasiąkała sokiem z owoców?
Sekret tkwi w proporcjach i temperaturze składników. Masło do kruszonki powinno być dobrze schłodzone, a składniki trzeba rozcierać szybko, by nie zdążyły się zbyt mocno połączyć. Dodatkowo, jeśli owoce są bardzo soczyste, warto je wcześniej oprószyć mąką lub bułką tartą – to ograniczy wnikanie soku do kruszonki. Po latach pieczenia wiem, że pieczenie w górnej części piekarnika przez ostatnie 5 minut również pomaga uzyskać złocisty i chrupiący efekt.
