Puszyste drożdżówki z budyniem waniliowym
Zawartość
To są te domowe drożdżówki, które pachną wanilią już od progu i mają cienkie, sprężyste ciasto z miękką, kremową warstwą budyniu w środku. Przepis powstał na bazie rodzinnych notatek po babci piekącej w soboty „bułeczki z kremem”, a ja dopracowałam proporcje tak, aby ciasto było elastyczne, dobrze się formowało i ładnie rosło nawet w chłodniejszym mieszkaniu. Upieczone na złoto i oprószone cukrem pudrem są idealne na śniadanie, podwieczorek i na wynos jako słodka przekąska dla dzieci. Testowałam ten wariant wielokrotnie, również z różnymi rodzajami mąki i tłuszczu, żeby uzyskać dokładnie tę miękkość i delikatnie maślny smak, o który najczęściej prosicie. 🥰
Kiedy piekę je dla rodziny, zwykle znikają jeszcze ciepłe. Zauważyłam, że najlepiej sprawdza się budyń ugotowany gęściej i całkowicie wystudzony – wtedy nie „ucieka” podczas zawijania i pięknie się łączy z ciastem.
Reklama
Możliwe alternatywy dla składników
- Mąka pszenna: typ 450–550 do drożdżowych bułeczek, można zastąpić mąką tortową lub mieszanką 50% mąki pszennej i 50% orkiszowej jasnej, aby uzyskać delikatniejszy smak i ciut pełniejszą wartość odżywczą.
- Drożdże świeże: 25 g świeżych drożdży można zamienić na 7 g drożdży suchych instant, dodając je bezpośrednio do mąki.
- Cukier: zwykły cukier można częściowo zastąpić cukrem trzcinowym, co doda nutę karmelową.
- Cukier wanilinowy: lepszy będzie cukier z prawdziwą wanilią lub ½ łyżeczki pasty waniliowej.
- Mleko: krowie 2–3,2% można zastąpić napojem roślinnym bezcukrowym, np. sojowym lub owsianym baristycznym dla wersji bez laktozy.
- Tłuszcz: olej roślinny można wymienić na 80–100 g masła roztopionego i ostudzonego, co da bardziej maślany aromat.
- Budyń: waniliowy w proszku można zastąpić budyniem śmietankowym albo ugotować domowy krem na żółtkach i skrobi kukurydzianej.
Wskazówki dotyczące gotowania
- Rozczyn ma być letni i napowietrzony, dlatego mleko podgrzewam do 30–35°C, a misę i haki miksera przecieram ciepłą ściereczką, by nie schładzać ciasta.
- Wyrabianie prowadzę 8–10 minut, aż ciasto zacznie odchodzić od misy i będzie tworzyć elastyczne „okienko” po rozciągnięciu między palcami.
- Pierwsze wyrastanie przykrywam miską lub folią spożywczą, aby zatrzymać wilgoć i zapobiec tworzeniu się suchej skórki na cieście.
- Budyń gotuję gęściej niż do deseru i studzę do temperatury pokojowej, żeby nie rozrzedzał struktury ciasta.
- Formowane ślimaczki lub warkocze układam w odstępach, bo podwajają objętość przed pieczeniem.
- Zrumienioną skórkę uzyskuję, piekąc w 190°C z funkcją góra–dół i wkładając blachę do nagrzanego piekarnika.
My tip
Jeśli zależy Ci na wyjątkowo miękkiej, „nitkowatej” miękiszu, włóż wyrobione ciasto na 10 minut do lodówki po pierwszym wyrastaniu, a dopiero potem wałkuj i formuj. Chłodne ciasto łatwiej się kroi w równe paski, a warstwy po upieczeniu pięknie się oddzielają.
Składniki
- Mąka pszenna (typ 450–550): 350 g.
- Drożdże świeże: 25 g.
- Cukier: 3 łyżki.
- Cukier wanilinowy lub z wanilią: 1 łyżeczka.
- Jajka: 2 sztuki.
- Żółtka: 2 sztuki.
- Olej roślinny rafinowany lub roztopione masło: 1/3 szklanki.
- Mleko letnie: 100 ml.
- Szczypta soli: 1/4 łyżeczki.
- Proszek budyniowy waniliowy: 40 g.
- Mleko: 1,5 szklanki.
- Cukier: 2 łyżki.
- Jajko do posmarowania: 1 sztuka.
- Cukier puder do oprószenia: 1–2 łyżki.
Ciasto drożdżowe (10-12 sztuk)
Nadzienie budyniowe
Do wykończenia
- 1. Rozczyn. Do miseczki wsypuję 1 łyżkę cukru i 4 łyżki mąki, wlewam letnie mleko oraz kruszę świeże drożdże. Całość mieszam, aż powstanie gęsta zawiesina, przykrywam i zostawiam na 10–15 minut, żeby podrosła i się spieniła.
- 2. Ciasto. Do misy miksera przekładam pozostałą mąkę, cukier, cukier wanilinowy i sól. Wlewam rozczyn, dodaję jajka oraz żółtka, zaczynam wyrabiać hakiem. Gdy składniki się połączą, cienką strużką dolewam olej lub roztopione masło. Wyrabiam 8–10 minut, aż ciasto zrobi się gładkie, elastyczne i zacznie odchodzić od ścianek.
- 3. Pierwsze wyrastanie. Miskę przykrywam, odstawiam w ciepłe miejsce na 30–40 minut, aż ciasto wyraźnie zwiększy objętość.
- 4. Budyń. W połowie mleka rozprowadzam proszek budyniowy z cukrem, resztę mleka zagotowuję. Cienkim strumieniem wlewam mieszankę i gotuję, cały czas mieszając, do zgęstnienia. Przykrywam folią „na styk” i studzę do temperatury pokojowej.
- 5. Wałkowanie i smarowanie. Wyrośnięte ciasto wykładam na lekko oprószony mąką blat. Wałkuję na prostokąt ok. 35 × 45 cm. Na całej powierzchni rozsmarowuję zimny, gęsty budyń.
- 6. Składanie. Dłuższe boki składam do środka tak, by nałożyły się na siebie w połowie. Otrzymany pas kroję w paski szerokości około 2 cm.
- 7. Formowanie. Każdy pasek delikatnie skręcam w spiralkę, łączę końce i układam na blasze wyłożonej papierem, zostawiając odstępy.
- 8. Drugie wyrastanie. Przykrywam ściereczką i zostawiam na 10–15 minut, aby nabrały lekkości.
- 9. Pieczenie. Wierzch smaruję roztrzepanym jajkiem. Wkładam do piekarnika nagrzanego do 190°C, piekę 18–22 minuty, aż będą złociste.
- 10. Wykończenie. Gorące drożdżówki studzę na kratce i oprószam cukrem pudrem. Najsmaczniejsze są jeszcze lekko ciepłe, ale po ostudzeniu zachowują miękkość do następnego dnia.
Wykonanie przepisu
FAQ
Jak uzyskać wyjątkowo miękkie, „nitkowate” ciasto drożdżowe?
Klucz to odpowiednie nawodnienie i gluten. Wyrabiaj ciasto 8–10 minut do tzw. okienka glutenowego, używaj mleka 30–35°C i dodawaj tłuszcz dopiero po wstępnym połączeniu składników. Po pierwszym wyrastaniu schłodź ciasto 10 minut w lodówce – chłodniejsze lepiej utrzymuje strukturę i po pieczeniu rozdziela się na „nitki”. To technika, którą stosuję przy wypiekach sprzedażowych, gdy zależy mi na powtarzalnej miękkości.
Czy mogę użyć drożdży suchych zamiast świeżych i w jakiej ilości?
Tak. Zamiast 25 g świeżych drożdży użyj 7 g drożdży suchych instant. Wsyp je bezpośrednio do mąki i pamiętaj, aby mleko miało ok. 30–35°C. Suchych drożdży nie aktywuję osobno, ale wydłużam pierwsze wyrastanie o 5–10 minut, co w mojej praktyce daje najbardziej stabilny efekt.
Jak przygotować wersję bez laktozy lub bardziej lekkostrawną?
Zastąp mleko napojem sojowym lub owsianym typu „barista” i użyj budyniu bez mleka, gotując go na tym samym napoju. Tłuszcz dobierz rafinowany, np. olej rzepakowy. W testach najlepiej wychodzi napój sojowy, bo białko sojowe wspiera strukturę ciasta, zbliżając efekt do mleka krowiego.
Czy drożdżówki można mrozić i jak je potem odświeżyć?
Tak. Wystudzone drożdżówki zamróź pojedynczo, szczelnie zapakowane, do 2 miesięcy. Rozmrażaj w temperaturze pokojowej 30–45 minut, a następnie podgrzej 5–7 minut w 160°C. Para uwalniająca się z nadzienia przywraca miękkość, dlatego nie podgrzewaj zbyt długo w wysokiej temperaturze, aby ich nie wysuszyć.
Dlaczego budyń wypływa i jak temu zapobiec?
Najczęściej winny jest zbyt rzadki lub ciepły krem. Budyń ugotuj gęściej (o 10–15% mniej mleka niż na deser), przykryj folią „na styk” i wystudź. Na cieście rozsmaruj cienką, równą warstwę i składaj boki do środka, aby warstwy się zamknęły. Tak przygotowane drożdżówki trzymają nadzienie podczas wzrostu i pieczenia – to rozwiązanie potwierdzone w wielu moich próbach.
Jak przechowywać drożdżówki, aby na drugi dzień były wciąż miękkie?
Przechowuj w szczelnym pojemniku w temperaturze pokojowej do 24 godzin. Skórkę odświeżysz, podgrzewając 3–5 minut w 160°C lub 10–12 minut w 120°C przy lekkiej parze (miseczka z wodą w piekarniku). Skrobia w miękiszu ulega retrogradacji podczas stygnięcia, dlatego krótkie podgrzanie przywraca miękkość bez wysuszania.
