Szarlotka z bezą i kruszonką
Szarlotka z bezą i kruszonką to jedno z tych ciast, które zawsze kojarzą się z domowym ciepłem i zapachem pieczonych jabłek unoszącym się w kuchni. Ten tradycyjny przepis pochodzi jeszcze z zeszytu mojej babci, która piekła ją na każdą rodzinną niedzielę. Połączenie kruchego, maślanego spodu, soczystych jabłek z nutą cynamonu oraz delikatnej, słodkiej bezy tworzy kompozycję, której nie da się zapomnieć. 🥧
Z biegiem lat dopracowałam ten przepis do perfekcji – ciasto zawsze wychodzi kruche, jabłka zachowują swoją lekko kwaskową świeżość, a beza pozostaje puszysta i chrupiąca na wierzchu. Próbowałam wielu wersji, ale ta – klasyczna szarlotka z bezą – jest tą, do której zawsze wracam. To deser, który smakuje doskonale zarówno na ciepło, jak i na zimno, a najlepiej z filiżanką aromatycznej kawy lub mlekiem, jak dawniej podawała moja babcia. ☕
Reklama
Możliwe alternatywy dla składników
- Masło: można zastąpić margaryną do pieczenia, ale ciasto będzie mniej aromatyczne. Dla wersji premium polecam użyć masła klarowanego – daje wyjątkowo kruchą strukturę.
- Cukier waniliowy: można użyć ekstraktu z wanilii lub pasty waniliowej (½ łyżeczki).
- Jabłka: najlepiej sprawdzają się odmiany szara reneta lub antonówka, ale można użyć też ligoli lub jonagoldów.
- Budynie: jeśli nie masz budyniu waniliowego, sprawdzi się śmietankowy lub karmelowy – każdy nada delikatnie inny aromat.
- Cukier puder: można użyć drobnego cukru kryształu, jednak cukier puder lepiej rozprowadza się w cieście.
- Mąka ziemniaczana: można zamienić na skrobię kukurydzianą.
Wskazówki dotyczące gotowania
- Kruche ciasto zawsze wyrabiaj krótko, tylko do połączenia składników – dzięki temu pozostanie delikatne i sypkie po upieczeniu.
- Jabłka warto wcześniej lekko odcisnąć z nadmiaru soku, aby spód nie był wilgotny.
- Białka do bezy muszą mieć temperaturę pokojową – tylko wtedy uzyskają odpowiednią puszystość.
- Jeśli chcesz, by beza pozostała miękka w środku, piecz ciasto kilka minut krócej.
- Po upieczeniu pozwól szarlotce całkowicie wystygnąć – dopiero wtedy bez problemu się ją kroi.
Składniki
- Mąka pszenna: 2 szklanki.
- Cukier puder: ½ szklanki.
- Cukier waniliowy: 1 opakowanie (16 g).
- Proszek do pieczenia: 1 łyżeczka.
- Masło: 200 g (zimne).
- Żółtka: 4 sztuki.
- Jabłka: 6–8 sztuk.
- Cynamon: 1 łyżeczka.
- Cukier waniliowy: 1 opakowanie (16 g).
- Budyń waniliowy lub śmietankowy: 1 opakowanie.
- Sok z cytryny: z ½ cytryny.
- Białka: 4 sztuki (w temperaturze pokojowej).
- Sól: szczypta.
- Cukier: 1 szklanka.
- Mąka ziemniaczana: 2 łyżeczki.
Na kruche ciasto:
Na nadzienie jabłkowe:
Na bezę:
- 1. Przygotowanie kruchego ciasta - Mąkę przesiej do miski, dodaj cukier puder, cukier waniliowy i proszek do pieczenia. Zimne masło pokrój w kostkę i szybko posiekaj z suchymi składnikami, aż powstaną drobne grudki. Wmieszaj żółtka i zagnieć tylko do momentu połączenia składników – ciasto nie może być zbyt miękkie.
- 2. Chłodzenie ciasta - Podziel je na dwie nierówne części – mniejszą włóż do lodówki na czas przygotowywania reszty składników. Większą część rozwałkuj na prostokąt i przełóż do formy (ok. 32×20 cm) wyłożonej papierem do pieczenia.
- 3. Podpiekanie spodu - Delikatnie nakłuj ciasto widelcem i wstaw do piekarnika nagrzanego do 180°C na 10 minut. Po tym czasie wyjmij i odstaw, by lekko przestygło.
- 4. Przygotowanie jabłkowego nadzienia - Jabłka obierz, zetrzyj na tarce o grubych oczkach i przełóż do garnka. Dodaj sok z cytryny, cukier waniliowy, cynamon oraz proszek budyniowy. Dokładnie wymieszaj i podgrzewaj przez kilka minut, aż masa lekko zgęstnieje. Odstaw do przestudzenia.
- 5. Układanie warstw - Na podpieczony spód rozłóż równomiernie warstwę jabłek.
- 6. Przygotowanie bezy - W czystej misce ubij białka ze szczyptą soli na sztywną pianę. Stopniowo wsypuj cukier, cały czas ubijając, aż masa stanie się gęsta i błyszcząca. Na koniec dodaj mąkę ziemniaczaną i jeszcze chwilę ubijaj, by wszystko się połączyło.
- 7. Nakładanie bezy - Bezę rozprowadź delikatnie na jabłkach, wyrównując powierzchnię szpatułką.
- 8. Dodanie wierzchniej warstwy - Wyjmij z lodówki pozostałą część ciasta i zetrzyj ją na tarce o grubych oczkach, posypując równomiernie po bezie.
- 9. Pieczenie - Ciasto wstaw do piekarnika nagrzanego do 180°C i piecz przez 40–45 minut, aż wierzch stanie się złocisty, a beza z wierzchu lekko chrupiąca.
- 10. Chłodzenie i podanie - Po upieczeniu pozostaw ciasto do całkowitego ostygnięcia. Można je oprószyć cukrem pudrem tuż przed podaniem.
- 11. Jeśli chcesz, by szarlotka miała bardziej jesienny aromat, dodaj do jabłek szczyptę gałki muszkatołowej i kilka kropel ekstraktu z rumu – to sekret, który poznałam od mojej mamy, a ciasto wtedy pachnie obłędnie!
- 12. Ta klasyczna szarlotka z bezą i kruszonką to sprawdzony przepis, który zawsze się udaje. Zyskałam go po mojej babci, a po latach testowania wiem, że nie ma lepszego sposobu na połączenie kruchego ciasta, jabłek i puszystej bezy. Jeśli szukasz idealnego przepisu na domowe ciasto z jabłkami – właśnie go znalazłaś. ❤️
Wykonanie przepisu
FAQ
Jak przechowywać szarlotkę z bezą, aby zachowała świeżość?
Szarlotkę z bezą najlepiej przechowywać w chłodnym miejscu, ale nie w szczelnym pojemniku — beza potrzebuje odrobiny powietrza, aby nie zmiękła. Przykryj ciasto luźno papierem pergaminowym i trzymaj w temperaturze pokojowej do 24 godzin. Jeśli chcesz, by dłużej pozostało świeże, wstaw je do lodówki, ale przed podaniem wyjmij na około 30 minut, aby kruche ciasto odzyskało delikatność. Z mojego doświadczenia wynika, że najlepiej smakuje w ciągu 2–3 dni po upieczeniu.
Czy można zamrozić szarlotkę z bezą i jak to zrobić prawidłowo?
Tak, szarlotkę z bezą można zamrozić, choć warto pamiętać, że beza po rozmrożeniu może być nieco mniej chrupiąca. Najlepiej zamrażać ciasto już całkowicie wystudzone, pokrojone na porcje, każdą owiniętą w papier do pieczenia i folię spożywczą. W zamrażarce można je przechowywać do 3 miesięcy. Rozmrażaj w temperaturze pokojowej, bez użycia mikrofalówki – pozwoli to zachować strukturę ciasta i uniknąć wilgoci. Przetestowałam ten sposób wiele razy i ciasto wciąż zachowuje swój cudowny smak.
Jak zrobić, żeby beza na szarlotce nie opadła po upieczeniu?
Aby beza pozostała stabilna i nie opadła, kluczowe jest dokładne ubicie białek w temperaturze pokojowej. Cukier należy dodawać stopniowo, łyżka po łyżce, aż masa stanie się gęsta i błyszcząca. Dodanie odrobiny mąki ziemniaczanej pomaga związać wilgoć i utrwalić strukturę bezy. Ważne jest również, by po upieczeniu nie wyjmować ciasta od razu z piekarnika – należy je zostawić w środku przy uchylonych drzwiczkach na około 10–15 minut. To stopniowe studzenie zapobiega szokowi termicznemu i pękaniu bezy.
Jak przygotować wersję bez laktozy lub bezglutenową tej szarlotki?
W wersji bez laktozy można zastąpić masło margaryną roślinną lub bezlaktozowym masłem, zachowując te same proporcje. W przypadku diety bezglutenowej sprawdzi się mieszanka mąk bezglutenowych z dodatkiem odrobiny skrobi ziemniaczanej lub ryżowej – zapewnia to kruchość i lekkość ciasta. Warto pamiętać, że ciasto bezglutenowe jest bardziej delikatne, dlatego należy je wałkować pomiędzy dwoma arkuszami papieru do pieczenia. Taki wariant testowałam wielokrotnie i efekt jest równie pyszny i stabilny.
Jak odgrzać szarlotkę, żeby znów była chrupiąca i pachnąca?
Najlepszym sposobem na odgrzanie szarlotki z bezą jest piekarnik. Ustaw temperaturę na 150°C i podgrzewaj ciasto przez 10–12 minut. Dzięki temu kruche ciasto odzyska chrupkość, a jabłka i beza staną się znów aromatyczne. Unikaj mikrofalówki – powoduje ona wilgotnienie i utratę struktury. Ciepło z piekarnika równomiernie przenika przez warstwy ciasta, przywracając mu smak i konsystencję niemal jak zaraz po upieczeniu.
Jak uniknąć zakalca w spodzie szarlotki?
Aby uniknąć zakalca, należy najpierw podpiec spód przez około 10 minut przed dodaniem jabłek. To zapobiega nasiąkaniu ciasta sokiem owocowym. Dodatkowo jabłka po starciu warto lekko odcisnąć z nadmiaru soku lub podgrzać z budyniem, by uzyskać gęstą, niepłynną masę. W mojej praktyce cukier puder zamiast kryształu w cieście także pomaga uzyskać bardziej sypką strukturę. Właśnie te małe kroki czynią ogromną różnicę w końcowym efekcie – kruche, lekkie i idealnie wypieczone ciasto.
Dlaczego beza czasami robi się lepka i jak temu zapobiec?
Lepka beza to efekt zbyt dużej wilgotności powietrza lub zbyt krótkiego pieczenia. Wilgoć sprawia, że cukier w bezie ponownie się rozpuszcza. Najlepiej piec ciasto w suchy dzień i dopilnować, by beza była dobrze wypieczona – powinna mieć suchą, chrupiącą warstwę z zewnątrz, ale delikatnie miękkie wnętrze. Pomaga też dodatek mąki ziemniaczanej, który wiąże nadmiar wilgoci. To technika, której nauczyłam się od doświadczonej cukierniczki i zawsze działa.
