Blok czekoladowy z PRL z mlekiem w proszku i herbatnikami
Blok czekoladowy to deser, który dla wielu osób w Polsce ma smak dzieciństwa. W czasach PRL-u był jednym z najbardziej wyczekiwanych przysmaków – prosty, sycący i niezwykle słodki. Powstawał z łatwo dostępnych składników, a jego największym atutem była możliwość przygotowania go bez pieczenia. To właśnie dlatego do dziś wzbudza nostalgię i staje się prawdziwą kulinarną podróżą w czasie.
W moim domu blok czekoladowy był przygotowywany zawsze na większe okazje, takie jak święta czy urodziny. Pamiętam, jak moja mama kruszyła herbatniki, a ja podkradałam połamane kawałki prosto z miski. Ta tradycja została ze mną do dziś – przygotowując blok czekoladowy, zawsze mam przed oczami rodzinne spotkania i radość z dzielenia się tym prostym deserem. ❤️
Sekret udanego bloku polega na odpowiednich proporcjach – musi być wystarczająco kakaowy, ale jednocześnie kremowy i chrupiący dzięki herbatnikom oraz orzechom. To połączenie słodyczy i delikatnej goryczki kakao sprawia, że trudno się od niego oderwać.
Reklama
Możliwe alternatywy dla składników
- Masło: można zastąpić margaryną, choć blok będzie mniej aromatyczny. Dobrze sprawdzi się też masło klarowane, które nada lekko orzechowy posmak.
- Mleko: zamiast zwykłego mleka krowiego można użyć mleka roślinnego (sojowego, migdałowego lub owsianego).
- Mleko w proszku: tradycyjnie stosuje się mleko pełne, ale można wykorzystać odtłuszczone dla lżejszej wersji. Niektórzy dodają również mleko kokosowe w proszku, które wnosi egzotyczną nutę.
- Cukier: można wymienić na cukier trzcinowy, erytrytol lub ksylitol, aby zmniejszyć ilość kalorii.
- Kakao: najlepiej użyć ciemnego, naturalnego kakao, ale w awaryjnych sytuacjach sprawdzi się również rozpuszczalne kakao typu instant (choć deser będzie słodszy).
- Orzechy: dowolne – włoskie, laskowe, migdały, a nawet pistacje. Dobrze smakuje też wersja z rodzynkami lub żurawiną.
- Herbatniki: można je zastąpić biszkoptami, krakersami na słodko, a nawet pokruszoną chałką.
Wskazówki dotyczące gotowania
- Zawsze używaj garnka z grubym dnem, aby masło i mleko nie przypaliły się podczas podgrzewania.
- Kakao należy dokładnie rozprowadzić, aby nie powstały grudki – najlepiej wsypać je przez sitko.
- Mleko w proszku trzeba dodać na samym końcu, gdy masa nie jest już na ogniu – w przeciwnym razie mogą powstać nieprzyjemne grudki.
- Herbatniki najlepiej połamać na różnej wielkości kawałki – część większych doda chrupkości, a mniejsze lepiej się połączą z masą.
- Blok można formować nie tylko w butelce plastikowej, ale też w keksówce wyłożonej folią spożywczą lub papierem do pieczenia.
- Najlepiej zostawić go w lodówce na całą noc – dzięki temu masa dobrze stężeje i łatwo da się kroić.
Składniki
- Masło: 250 g.
- Mleko: 200 ml.
- Mleko w proszku: 2 szklanki.
- Cukier: 200 g.
- Kakao: 6 łyżek.
- Orzechy włoskie (lub inne): garść.
- Herbatniki: 200 g (około 1 paczka).
- 1. Do garnka włożyłam masło, zalałam je mlekiem i zaczęłam podgrzewać na małym ogniu, aby składniki się połączyły.
- 2. Gdy masło już się rozpuściło, wsypałam cukier i powoli mieszałam, aż całkowicie się rozpuścił.
- 3. Przesiane kakao dodałam do garnka, intensywnie mieszając rózgą, aby masa była gładka i pozbawiona grudek.
- 4. Kiedy wszystkie składniki się połączyły, zdjęłam garnek z palnika, aby nie dopuścić do przypalenia.
- 5. Do jeszcze ciepłej masy zaczęłam stopniowo wsypywać mleko w proszku, cały czas energicznie mieszając trzepaczką. Dzięki temu uzyskałam jednolitą i gęstą masę.
- 6. Następnie wsypałam orzechy oraz połamane na kawałki herbatniki. Delikatnie, ale dokładnie wymieszałam całość, aby wszystkie składniki równomiernie się pokryły.
- 7. Masę przelałam do plastikowej butelki przeciętej wzdłuż lub do keksówki wyłożonej folią spożywczą. Uformowałam całość i wyrównałam wierzch.
- 8. Deser odstawiłam do lodówki na minimum 8 godzin, najlepiej na całą noc.
- 9. Następnego dnia wyjęłam blok z formy, pokroiłam go ostrym nożem na plastry i podałam na stół.
- 10. Jeśli chcesz, aby blok był jeszcze bardziej wyrazisty, dodaj do masy 2 łyżki likieru kawowego albo kilka kropli esencji waniliowej. Wersja z dodatkiem skórki pomarańczowej jest również fenomenalna – szczególnie w okresie świątecznym. 🍊
Wykonanie przepisu
FAQ
Jak przechowywać blok czekoladowy, aby zachował świeżość?
Blok czekoladowy najlepiej przechowywać w lodówce, owinięty folią spożywczą lub w szczelnym pojemniku. Dzięki temu masa nie wysycha i pozostaje kremowa przez 5–7 dni. Z doświadczenia wiem, że zbyt długie trzymanie bez przykrycia sprawia, że herbatniki tracą chrupkość, a wierzch potrafi stwardnieć. Praktyka pokazuje, że schłodzony blok łatwiej się kroi i dłużej zachowuje intensywny smak kakao.
Czy blok czekoladowy można mrozić?
Tak, blok czekoladowy można bezpiecznie mrozić. Najlepiej pokroić go na porcje, każdą zawinąć w folię aluminiową lub spożywczą i umieścić w zamkniętym pojemniku. W zamrażarce zachowa jakość do 2–3 miesięcy. Po rozmrożeniu w lodówce konsystencja może być nieco bardziej miękka, ale smak pozostaje intensywnie czekoladowy. To rozwiązanie szczególnie przydatne, jeśli przygotowujesz większą ilość deseru na święta lub przyjęcie.
Jak przygotować blok czekoladowy w wersji bez laktozy?
Aby przygotować blok bez laktozy, wystarczy zastąpić masło margaryną bezmleczną, a mleko krowie – napojem roślinnym (np. sojowym lub owsianym). Zamiast klasycznego mleka w proszku można wykorzystać roślinne mleko kokosowe w proszku. W ten sposób deser zachowuje strukturę i smak, a jednocześnie jest odpowiedni dla osób z nietolerancją laktozy. Przetestowałam tę wersję i wiem, że w niczym nie ustępuje tradycyjnej – blok wychodzi kremowy i aromatyczny.
Dlaczego blok czekoladowy może być zbyt twardy i jak temu zapobiec?
Zbyt twardy blok to częsty błąd, wynikający najczęściej z dodania za małej ilości tłuszczu lub zbyt długiego chłodzenia. Z praktyki kulinarnej wiem, że najlepsze proporcje to około 250 g masła na 200 ml mleka – wtedy deser pozostaje sprężysty. Jeśli masa wydaje się zbyt gęsta przed wylaniem do formy, warto dodać odrobinę ciepłego mleka i dokładnie wymieszać. Dzięki temu blok po schłodzeniu jest łatwy do krojenia, a jego konsystencja przypomina gęste, kakaowe toffi.
Czy można przygotować blok czekoladowy w wersji bezglutenowej?
Tak, wystarczy zamienić klasyczne herbatniki na bezglutenowe. Na rynku dostępne są herbatniki ryżowe, kukurydziane lub mieszanki bezglutenowe, które dobrze utrzymują strukturę w deserach. Z mojego doświadczenia wynika, że najlepiej sprawdzają się herbatniki ryżowe – nie kruszą się nadmiernie i dobrze chłoną masę czekoladową. W ten sposób blok zyskuje nową odsłonę, idealną dla osób unikających glutenu, a jednocześnie zachowuje autentyczny smak z dzieciństwa.
Jak uniknąć grudek w masie czekoladowej podczas przygotowania?
Grudki powstają najczęściej wtedy, gdy mleko w proszku zostaje dodane do zbyt gorącej masy. Dlatego zawsze należy zdjąć garnek z ognia przed wsypaniem mleka i energicznie mieszać trzepaczką. Warto również przesiać mleko w proszku i kakao przez sitko – to klasyczna technika cukiernicza, która zapewnia gładką konsystencję. Z praktyki wiem, że szybkie mieszanie okrężnymi ruchami sprawia, że masa pozostaje jednolita i kremowa.
