Wilgotne ciasto cytrynowe z serem z polewą lukrową
Zawartość
To ciasto cytrynowe z dodatkiem sera z wiaderka łączy w sobie wszystko, co kocham w domowych wypiekach: jest niezwykle wilgotne, miękkie, długo zachowuje świeżość i ma wyraźny, ale przyjemnie zbalansowany cytrynowy smak. Dzięki dodatkowi kremowego twarogu struktura przypomina lekkie sernikowe ciasto, ale przygotowanie pozostaje tak proste, jak w przypadku klasycznej babki cytrynowej.
Przepis powstał na bazie starego rodzinnego przepisu na babkę cytrynową, który wiele razy dopracowywałam w swojej kuchni. Po kilku testach doszłam do proporcji, które dają pewny efekt: wysoki, równy wypiek bez zakalca, z miękiszem, który nie kruszy się przy krojeniu. Ciasto świetnie znosi podróż – często piekę je na weekendowe spotkania rodzinne lub na wyjazdy i zawsze znika do ostatniego okruszka.
Dodatek intensywnego lukru cytrynowego nie jest tu tylko ozdobą. Podczas stygnęcia ciasto delikatnie go wchłania, dzięki czemu każdy kęs jest soczysty, a na powierzchni tworzy się cienka, chrupiąca skorupka. To idealny wypiek na niedzielne popołudnie do kawy, ale też na święta, wielkanocny stół czy jako słodki prezent dla bliskich.
Reklama
W mojej kuchni to jedno z tych „pewniaków”, do których wracam, gdy chcę kogoś oczarować domowym, pachnącym cytrusami ciastem, bez wielogodzinnego stania przy piekarniku. Przepis jest dokładnie przetestowany – korzysta z niego już kilka osób w mojej rodzinie i za każdym razem dostaję wiadomości z zachwytami i zdjęciami udanych wypieków. 😊
Reklama
Możliwe alternatywy dla składników
- Mąka pszenna: można użyć mąki pszennej typ 450, 500 lub 550, a maksymalnie do 1/3 ilości zastąpić mąką pełnoziarnistą, aby ciasto było delikatnie bardziej „chlebowe”, ale nadal wilgotne i miękkie.
- Cukier: biały cukier można częściowo wymienić na cukier trzcinowy, co nada ciastu delikatnie karmelowy posmak i ciemniejszy kolor.
- Olej roślinny: najlepiej sprawdzi się olej rzepakowy lub słonecznikowy o neutralnym smaku, ale można też wykorzystać olej z pestek winogron; częściowo (do 1/3) można zastąpić go roztopionym, przestudzonym masłem dla bardziej maślanego aromatu.
- Ser z wiaderka: użyj serka przeznaczonego do serników (gładkiego, bez grudek), można go zastąpić mielonym twarogiem półtłustym dwukrotnie zmielonym lub serkiem kremowym typu philadelphia, jeśli zależy nam na bardziej kremowej strukturze.
- Cytryna: w razie potrzeby część soku z cytryny można zastąpić sokiem z limonki, pomarańczy lub mieszanką cytrusów, a skórkę z cytryny można połączyć ze skórką z limonki dla mocniejszego aromatu.
- Soda oczyszczona: jeśli nie mamy sody, można użyć nieco więcej proszku do pieczenia (łącznie 3 łyżeczki), jednak połączenie sody i kwaśnego soku z cytryny najlepiej napowietrza ciasto.
- Lukier: zamiast klasycznego lukru cytrynowego można przygotować lukier pomarańczowy lub waniliowy, lub zastąpić lukier cienką warstwą cukru pudru posypanego na wystudzone ciasto.
Wskazówki dotyczące gotowania
- Wszystkie składniki powinny mieć temperaturę pokojową, dzięki czemu masa będzie jednolita, a ciasto równomiernie wyrośnie.
- Jajka z cukrem warto ubijać minimum 7–8 minut, aż masa stanie się bardzo puszysta i jasna, co gwarantuje lekką strukturę wypieku.
- Mąkę z proszkiem do pieczenia, sodą i solą zawsze należy przesiać, aby napowietrzyć suche składniki i uniknąć grudek w cieście.
- Po dodaniu mąki do masy jajeczno-serowej mieszamy tylko do połączenia składników, ponieważ zbyt długie mieszanie może sprawić, że ciasto będzie zbite.
- Formę najlepiej wyłożyć papierem do pieczenia tak, aby wystawał ponad krawędzie – ułatwi to wyjęcie delikatnego, wilgotnego ciasta z foremki.
- Pod koniec pieczenia warto przykryć ciasto od góry folią aluminiową, aby wierzch się nie przypalił, a środek mógł spokojnie dopiec się w środku.
- Lukier powinien mieć konsystencję gęstej śmietany – jeśli jest za rzadki, dodajemy odrobinę cukru pudru, jeśli zbyt gęsty, kilka kropel soku z cytryny lub wody.
My tip
Najlepszy efekt uzyskuję, gdy ciasto całkowicie wystygnie w formie, a dopiero potem przenoszę je na kratkę i polewam dość gęstym lukrem, który powoli spływa po bokach. Dla dodatkowego aromatu i świeżego wyglądu warto tuż po polaniu lukrem oprószyć wierzch startą skórką z cytryny lub limonki – dzięki temu ciasto jest nie tylko pyszne, ale też wygląda jak z dobrej cukierni.
Składniki
- Mąka pszenna: 300 g.
- Cukier: 3/4 szklanki, ok. 150 g.
- Jajka: 5 sztuk.
- Olej roślinny o neutralnym smaku: 1/2 szklanki, ok. 100 ml.
- Skórka z cytryny: drobno starta skórka z 1 dużej cytryny.
- Sok z cytryny: sok z 1 dużej cytryny, ok. 50 ml.
- Ser twarogowy z wiaderka do serników: 400 g.
- Sól: 1 szczypta.
- Proszek do pieczenia: 2 łyżeczki.
- Soda oczyszczona: 1 płaska łyżeczka.
- Cukier puder: 200 g, ok. 1 i 1/2 szklanki.
- Sok z cytryny: 2–3 łyżki, dodawane stopniowo.
- Opcjonalnie – skórka z limonki lub cytryny do posypania: 1 łyżeczka.
Na ciasto cytrynowe z serem:
Na lukier cytrynowy:
- 1. Przygotowanie formy i piekarnika: Zaczynam od włączenia piekarnika, ustawiam go na 180°C (grzanie góra-dół). Keksówkę o wymiarach ok. 12 × 25 cm wykładam papierem do pieczenia tak, aby wystawał lekko ponad brzeg formy – ułatwi to późniejsze wyjęcie upieczonego ciasta.
- 2. Przygotowanie suchej mieszanki: W osobnej misce łączę przesianą mąkę pszenną, proszek do pieczenia, sodę oczyszczoną i szczyptę soli. Całość mieszam łyżką lub trzepaczką, aby składniki równomiernie się rozprowadziły i były dobrze napowietrzone.
- 3. Ubijanie jajek z cukrem: Do dużej miski wbijam całe jajka, wsypuję cukier i ubijam mikserem na wysokich obrotach przez około 7–8 minut, aż masa staje się bardzo jasna, puszysta i wyraźnie zwiększa objętość – powinna spływać z trzepaczek szeroką wstęgą.
- 4. Dodawanie sera i składników płynnych: Do ubitych jajek dodaję stopniowo ser z wiaderka, delikatnie mieszając łyżką lub mikserem na niskich obrotach, tylko do uzyskania jednolitej, kremowej masy. Następnie wlewam olej, sok z cytryny oraz wsypuję drobno startą skórkę cytrynową. Całość ponownie mieszam krótko, aż składniki się połączą.
- 5. Łączenie masy z mąką: Do miski z masą jajeczno-serową wsypuję suche składniki w dwóch–trzech porcjach. Każdą partię mąki delikatnie mieszam szpatułką, wykonując ruchy od spodu miski ku górze, aby nie wybić pęcherzyków powietrza. Mieszam tylko do momentu, gdy mąka przestaje być widoczna – zbyt długie mieszanie mogłoby sprawić, że ciasto stanie się ciężkie.
- 6. Pieczenie ciasta: Gotowe ciasto przelewam do przygotowanej keksówki, wyrównuję wierzch szpatułką i wstawiam formę do nagrzanego piekarnika. Piekę przez około 50 minut. Po mniej więcej 40 minutach kontroluję wierzch – jeśli zaczyna się zbyt mocno rumienić, przykrywam formę luźno folią aluminiową, aby ciasto się dopiekło, ale nie przypaliło z wierzchu. Pod koniec pieczenia sprawdzam środek patyczkiem – powinien wyjść suchy lub z pojedynczymi, wilgotnymi okruszkami.
- 7. Studzenie: Upieczone ciasto wyjmuję z piekarnika i pozostawiam w formie na około 10–15 minut, aby lekko przestygło i ustabilizowało strukturę. Następnie wyciągam je ostrożnie, chwytając za wystający papier do pieczenia, i przekładam na kratkę kuchenną, gdzie całkowicie stygnie.
- 8. Przygotowanie lukru: Do miseczki wsypuję cukier puder i dodaję 2 łyżki soku z cytryny. Mieszam łyżką lub trzepaczką, oceniam konsystencję – jeśli lukier jest za gęsty, dolewam po kilka kropel soku, jeśli zbyt rzadki, dosypuję odrobinę cukru pudru. Powinnam uzyskać gładki, gęsty, ale lekko lejący lukier, który po nałożeniu będzie powoli spływał po bokach ciasta.
- 9. Lukrowanie i dekoracja: Zupełnie wystudzone ciasto ustawiam na kratce lub talerzu, powoli polewam przygotowanym lukrem, pozwalając mu naturalnie spłynąć po brzegach. Od razu oprószam wierzch startą skórką z cytryny lub limonki, co podkreśli cytrusowy aromat i doda świeżości. Pozostawiam ciasto na kilkanaście minut, aż lukier lekko zastygnie, po czym kroję w plastry i podaję.
Wykonanie przepisu
FAQ
Jak przechowywać ciasto cytrynowe z serem, żeby długo pozostało wilgotne?
Najlepiej przechowywać ciasto w szczelnym pojemniku lub owinięte folią spożywczą w temperaturze pokojowej przez 1–2 dni, a następnie w lodówce maksymalnie do 4–5 dni. Dzięki dodatkowi sera ciasto jest bardzo wilgotne i bogate, dlatego zbyt długie trzymanie w cieple mogłoby sprzyjać psuciu. Z mojego doświadczenia wynika, że ciasto zachowuje idealną konsystencję, gdy pierwszego dnia stoi na blacie, a później przenosi się je do lodówki i wyciąga porcje około 20–30 minut przed podaniem, aby zdążyło się ogrzać i odzyskać pełnię smaku.
Czy to ciasto cytrynowe z serem można mrozić i jak to zrobić poprawnie?
Tak, ciasto cytrynowe z serem bardzo dobrze znosi mrożenie, ponieważ jego struktura jest wilgotna i serowa. Po całkowitym wystudzeniu kroję je na plastry, każdy kawałek owijam folią spożywczą lub wkładam do woreczków strunowych i umieszczam w zamrażarce na maksymalnie 2–3 miesiące. Aby rozmrozić ciasto, najlepiej przełożyć je z zamrażarki do lodówki na kilka godzin, a potem na blat kuchenny na około 30 minut. Nie polecam rozmrażania w mikrofalówce, ponieważ może to wysuszyć brzegi i rozmiękczyć środek. Tak rozmrożone ciasto nadal jest wilgotne i pachnie świeżymi cytrynami.
Jak upiec to ciasto w wersji bez glutenu?
Aby przygotować bezglutenową wersję ciasta cytrynowego z serem, mąkę pszenną można zastąpić mieszanką mąk bezglutenowych przeznaczoną do ciast ucieranych. Z praktyki wiem, że dobrze sprawdzają się gotowe mieszanki z dodatkiem skrobi kukurydzianej lub ziemniaczanej, które zapewniają lekką strukturę. Należy pamiętać, aby wszystkie użyte produkty (proszek do pieczenia, soda, ser z wiaderka) miały certyfikat bezglutenowy. Ciasto bezglutenowe zwykle potrzebuje odrobinę dłuższego pieczenia – warto po 50 minutach sprawdzić je patyczkiem i ewentualnie dopiec jeszcze 5–10 minut, obserwując, czy nie przypieka się za mocno od góry.
Jak uzyskać idealnie wilgotne, ale nie zakalcowate ciasto cytrynowe z serem?
Kluczem do sukcesu jest połączenie kilku zasad: składniki muszą mieć temperaturę pokojową, jajka z cukrem trzeba ubić na bardzo jasną, puszystą masę, a mąkę mieszać delikatnie i krótko, tylko do połączenia. Z doświadczenia wiem, że zbyt intensywne mieszanie po dodaniu mąki rozwija gluten, przez co wypiek staje się ciężki i zakalcowaty. Ważne jest również dopieczenie środka – najlepiej sprawdzić ciasto patyczkiem w 2–3 miejscach. Jeśli patyczek wychodzi suchy, ciasto jest gotowe; jeśli oblepia go surowa masa, trzeba wydłużyć czas pieczenia o kilka minut, kontrolując wierzch i ewentualnie przykrywając go folią aluminiową.
Jak przygotować wersję mniej kaloryczną lub lżejszą pod względem tłuszczu?
Aby odrobinę odchudzić ciasto, można zastosować kilka prostych zmian. Część cukru (do 1/3 ilości) można zastąpić ksylitolem lub erytrolem, pamiętając, że wpływają one na stopień karmelizacji i kolor skórki. Olej da się w części zastąpić naturalnym jogurtem greckim lub jogurtem typu skyr, zmniejszając ilość tłuszczu, ale zachowując wilgotność wypieku. Warto też wybrać ser półtłusty zamiast pełnotłustego – w mojej kuchni taka wersja sprawdziła się bardzo dobrze, ciasto nadal było miękkie i delikatne. Trzeba natomiast unikać zbyt drastycznego ograniczania tłuszczu, ponieważ może to wysuszyć ciasto i pogorszyć jego strukturę.
Co zrobić, gdy środek ciasta opadł lub wydaje się zbyt wilgotny?
Opadnięty środek najczęściej oznacza, że ciasto zostało wyjęte z piekarnika zbyt wcześnie lub piekarnik był zbyt gorący i wypiek szybko wyrósł, a potem opadł. Jeśli po przekrojeniu środek jest tylko lekko wilgotny, można plastry ciasta podpiec przez kilka minut w 160–170°C, układając je na blasze wyłożonej papierem, co pozwoli odparować nadmiar wilgoci. Gdy środek jest wyraźnie surowy, ciasto nie nadaje się już do klasycznego podania, ale z własnej praktyki wiem, że można je pokruszyć, wymieszać z odrobiną serka i uformować kulki w stylu cake pops – po schłodzeniu i polaniu czekoladą będą pyszną, uratowaną przekąską.
