Sernik z grysikiem według starego rodzinnego przepisu – kremowy, delikatny i puszysty
Zawartość
Sernik z grysikiem to prawdziwy klasyk polskiej kuchni domowej – delikatny, kremowy, a jednocześnie puszysty i lekko wilgotny. Ten przepis ma swoją historię – znalazłam go przypadkiem w starym, pożółkłym zeszycie mojej Babci, który od lat leżał zapomniany w szufladzie. Kiedy pierwszy raz upiekłam ten sernik, od razu przeniósł mnie wspomnieniami do dzieciństwa – do zapachu ciepłego ciasta unoszącego się w kuchni i niedzielnych popołudni z rodziną przy stole. 🥰
To ciasto jest ponadczasowe. Łączy prostotę dawnych receptur z wyjątkowym smakiem i aksamitną konsystencją. Sekretem jego delikatności jest właśnie dodatek grysiku (kaszy manny), który sprawia, że masa serowa jest zwarta, ale jednocześnie lekka i kremowa.
Dzięki temu przepisowi sernik zawsze się udaje – nie opada, nie pęka, a jego złocista, lekko przypieczona powierzchnia wygląda apetycznie i zachęca do spróbowania kolejnego kawałka. To deser idealny na każdą okazję – święta, rodzinne spotkania, a nawet zwykłe popołudnie z kawą. ☕
Ten sernik najlepiej smakuje po kilku godzinach chłodzenia w lodówce. Nabiera wtedy głębi smaku i aksamitnej struktury, która dosłownie rozpływa się w ustach.
Reklama
Możliwe alternatywy dla składników
- Ser twarogowy: można użyć twarogu mielonego z wiaderka lub samodzielnie zmielonego półtłustego sera w kostce – ważne, by był gęsty i nie wodnisty.
- Masło: zamiast klasycznego masła można wykorzystać masło klarowane lub wysokiej jakości margarynę do pieczenia.
- Cukier: można zastąpić cukrem trzcinowym lub ksylitolem dla wersji mniej kalorycznej.
- Cukier waniliowy: wspaniale sprawdzi się też pasta z wanilii lub kilka kropel ekstraktu waniliowego.
- Grysik (kasza manna): alternatywnie można użyć drobnej kaszki kukurydzianej, ale tradycyjna kasza manna daje najbardziej klasyczny smak.
- Mąka ziemniaczana: może być zastąpiona budyniem waniliowym w proszku, co dodatkowo wzbogaci smak sernika.
Wskazówki dotyczące gotowania
- Wszystkie składniki powinny mieć temperaturę pokojową – dzięki temu masa będzie jednolita i sernik nie opadnie po upieczeniu.
- Nie należy zbyt długo mieszać masy serowej po dodaniu składników – tylko do połączenia, by nie napowietrzyć jej zbytnio.
- Białka najlepiej ubijać w czystej, suchej misce – nawet odrobina tłuszczu może uniemożliwić ich prawidłowe ubicie.
- Po upieczeniu nie wolno gwałtownie otwierać piekarnika – sernik potrzebuje „odpoczynku”, by zachować puszystość i nie popękać.
- Dla pięknego efektu można posypać wierzch cukrem pudrem dopiero po całkowitym ostudzeniu.
Składniki
- Ser twarogowy mielony: 1 kg.
- Jaja: 6 dużych sztuk.
- Cukier: 1 szklanka.
- Mąka ziemniaczana: 1,5 łyżki.
- Grysik (kasza manna): 1/4 szklanki.
- Masło: 3/4 kostki (około 150 g).
- Cukier waniliowy: 1 opakowanie.
- Proszek do pieczenia: 1 płaska łyżeczka.
- 1. Przygotowanie składników - Zanim zaczniesz, upewnij się, że wszystkie składniki mają temperaturę pokojową. Dzięki temu sernik będzie miał idealnie gładką strukturę.
- 2. Ucierałam masło z cukrem - W dużej misce miękkie masło ucierałam z cukrem i cukrem waniliowym na puszystą, jasną masę.
- 3. Dodawałam żółtka jedno po drugim - Kiedy masa stała się lekka, zaczęłam dodawać żółtka – po jednym, cały czas miksując, aż wszystko się dobrze połączyło.
- 4. Łączyłam suche składniki - W osobnej misce wymieszałam grysik, mąkę ziemniaczaną i proszek do pieczenia. Następnie wsypałam tę mieszankę do masy maślanej, delikatnie mieszając, by uzyskać gładkie ciasto.
- 5. Dodawałam ser - Do powstałej masy dodałam twaróg i krótko zmiksowałam – tylko do połączenia składników.
- 6. Ubijałam białka - W czystej misce ubiłam białka na sztywną pianę. Potem ostrożnie wmieszałam je do masy serowej, robiąc to powoli, by piana nie opadła.
- 7. Przygotowywałam tortownicę - Tortownicę o średnicy 24–25 cm wyłożyłam papierem do pieczenia. Przelałam masę serową, wyrównałam powierzchnię i lekko potrząsnęłam formą, aby pozbyć się pęcherzyków powietrza.
- 8. Piekłam sernik - Piekarnik rozgrzałam do 170°C (góra–dół). Włożyłam sernik i piekłam przez około 60 minut, aż wierzch stał się złocisty i lekko sprężysty przy dotknięciu.
- 9. Studziłam w piekarniku - Po upieczeniu wyłączyłam piekarnik, ale nie wyjmowałam ciasta przez 30 minut. Następnie uchyliłam lekko drzwiczki i pozostawiłam sernik jeszcze na pół godziny, by stopniowo wystygł.
- 10. Dekorowałam - Po całkowitym wystudzeniu oprószyłam wierzch cukrem pudrem.
- 11. Jeśli chcesz, aby sernik miał lekko cytrynowy posmak, dodaj skórkę otartą z jednej cytryny lub kilka kropli aromatu cytrynowego. Możesz też dorzucić garść rodzynek lub pokrojone morele – wówczas uzyskasz smak, który przypomina babcine wypieki z dawnych lat.
Wykonanie przepisu
FAQ
Jak zapobiec opadaniu sernika po upieczeniu?
Najczęstszą przyczyną opadania sernika jest zbyt gwałtowna zmiana temperatury lub nadmierne napowietrzenie masy. Aby temu zapobiec, warto wszystkie składniki ogrzać do temperatury pokojowej przed pieczeniem i nie miksować zbyt długo po dodaniu sera. Po upieczeniu sernik należy pozostawić w wyłączonym piekarniku przez około 30 minut, a następnie uchylić drzwiczki i studzić kolejne pół godziny. Dzięki stopniowemu chłodzeniu masa zachowuje puszystość i nie pęka – to zasada, którą stosowała jeszcze moja Babcia w każdym tradycyjnym wypieku.
Czy sernik z grysikiem można przygotować w wersji bezglutenowej?
Tak, ten sernik można z łatwością przygotować w wersji bezglutenowej. Wystarczy zastąpić kaszę mannę drobną kaszką kukurydzianą lub grysikiem ryżowym, a mąkę ziemniaczaną można pozostawić bez zmian, ponieważ nie zawiera glutenu. Struktura ciasta będzie nadal delikatna, choć nieco mniej wilgotna – wynika to z innej zdolności wiązania wilgoci w skrobi kukurydzianej. Przetestowałam tę wersję wielokrotnie i różnica w smaku jest minimalna, więc doskonale nadaje się dla osób unikających glutenu.
Jak długo można przechowywać sernik z grysikiem i w jaki sposób?
Sernik z grysikiem najlepiej przechowywać w lodówce, szczelnie przykryty folią spożywczą lub w zamykanym pojemniku. W takich warunkach zachowuje świeżość i kremową konsystencję przez około 4–5 dni. Dłuższe przechowywanie może wpłynąć na jego wilgotność, dlatego przed podaniem warto wyjąć go z lodówki na 20 minut, aby nabrał temperatury pokojowej i ponownie stał się aksamitny. Taki sposób przechowywania stosuję od lat – pozwala zachować idealną strukturę i aromat nawet po kilku dniach.
Czy sernik z grysikiem można zamrozić?
Tak, ten sernik doskonale nadaje się do mrożenia. Najlepiej podzielić go na porcje i zawinąć każdą w folię spożywczą lub papier do pieczenia, a następnie umieścić w szczelnym pojemniku. Można go przechowywać w zamrażarce do 3 miesięcy. Po rozmrożeniu warto pozostawić kawałki w lodówce na noc – dzięki temu zachowują strukturę i wilgotność. Z doświadczenia wiem, że po rozmrożeniu sernik nadal jest delikatny i smaczny, choć lekko gęstszy – to naturalny efekt krystalizacji tłuszczu w masie serowej.
Jak uzyskać bardziej kremową konsystencję sernika z grysikiem?
Kluczem do kremowej konsystencji jest odpowiednie napowietrzenie masy i dobór sera. Wybierz gęsty, tłusty twaróg z wiaderka lub trzykrotnie zmielony tradycyjny ser. Ważne jest też, aby nie przesadzić z ilością grysiku – nadmiar uczyni sernik zbyt zwarty. Jeśli zależy Ci na jeszcze bardziej aksamitnym efekcie, możesz dodać 2–3 łyżki śmietany 18% lub serka mascarpone. Tłuszcz w tych produktach rozluźnia strukturę białek mlecznych i sprawia, że sernik staje się wyjątkowo jedwabisty w ustach.
Jak uratować sernik, który się przypiekł z wierzchu?
Jeśli sernik zbyt mocno się przypiekł, nie trzeba go wyrzucać – wystarczy lekko zeskrobać przypaloną warstwę i posypać cukrem pudrem lub przykryć cienką warstwą kwaśnej śmietany wymieszanej z wanilią. Kwaśna śmietana neutralizuje goryczkę, a jednocześnie przywraca ciastu wilgoć. Warto też pamiętać, że przypiekanie może wynikać z pieczenia w zbyt wysokiej temperaturze lub umieszczenia formy za blisko górnej grzałki. Z mojego doświadczenia najlepiej piec sernik na środkowej półce i obserwować jego kolor po 45 minutach.
