Zapiekanka domowa z szynką, pieczarkami i serem
Zapiekanka domowa z szynką, pieczarkami i serem to jedno z tych dań, które od lat królują w polskich domach. Proste w przygotowaniu, sycące i zawsze pyszne – sprawdzi się zarówno jako szybka kolacja, jak i ciepła przekąska na spotkanie ze znajomymi. To danie ma w sobie coś nostalgicznego – przypomina smak szkolnych lat, kiedy zapiekanki z pieczarkami i serem były hitem budek osiedlowych.
Pamiętam, jak pierwszy raz przygotowałam tę zapiekankę w domu, późnym wieczorem, kiedy głód doskwierał najbardziej. Okazało się, że właśnie takie „nocne” potrawy smakują najlepiej. Od tamtej pory testowałam różne wersje – z szynką drobiową, z salami, a nawet wegetariańską. Ten przepis został wielokrotnie sprawdzony przeze mnie i w mojej rodzinie, więc mam pewność, że jest niezawodny.
Zapiekanka jest cudownie chrupiąca, ser rozpływa się na gorąco, a pieczarki z cebulką dodają intensywnego aromatu. Na wierzchu obowiązkowo ketchup i świeży szczypiorek – bez tego zestawu smak nie byłby kompletny. 🌿🍄🧀
Możliwe alternatywy dla składników
- Bułka: zamiast klasycznej bagietki można użyć chleba wiejskiego, ciabatty albo pełnoziarnistego pieczywa dla zdrowszej wersji.
- Szynka: świetnie sprawdzi się też salami, boczek, pierś z indyka albo wersja wegetariańska – grillowane warzywa.
- Ser: oprócz żółtego sera warto spróbować mozzarelli, goudy, sera cheddar lub sera pleśniowego dla intensywniejszego smaku.
- Pieczarki: można zastąpić kurkami, boczniakami albo suszonymi grzybami namoczonymi w wodzie.
- Ketchup: alternatywnie można użyć sosu czosnkowego, pomidorowego lub pikantnego chili.
Wskazówki dotyczące gotowania
- Pieczarki smaż zawsze na dobrze rozgrzanej patelni – wtedy puszczą mniej wody i będą aromatyczne.
- Ser najlepiej układać w dwóch warstwach: jedną pod pieczarkami, drugą na wierzchu – dzięki temu zapiekanka będzie bardziej kremowa.
- Jeśli chcesz uzyskać chrupiący efekt, piecz bułkę najpierw chwilę bez dodatków, a dopiero potem nałóż składniki.
- Zamiast samego ketchupu możesz zrobić domowy sos pomidorowy – wystarczy podsmażyć czosnek z passatą i oregano.
Składniki
- Bułka pszenna (np. bagietka): 1 sztuka.
- Masło: 1 łyżka.
- Olej roślinny: 1 łyżeczka.
- Pieczarki: 250 g.
- Cebula czerwona: 1 sztuka.
- Szczypiorek: 2 łyżki posiekanego.
- Szynka: 4 plastry.
- Ser żółty (np. gouda, edamski): 150 g.
- Ketchup pikantny: 3 łyżki.
- Zioła prowansalskie: 1 łyżeczka.
- Sól: szczypta.
- Pieprz czarny mielony: szczypta.
- 1. Najpierw przekroiłam bułkę wzdłuż na pół, a następnie każdą część posmarowałam masłem.
- 2. Na wierzch położyłam plastry szynki i pierwszą warstwę sera, by podczas pieczenia roztopił się w bułce.
- 3. Na patelni rozgrzałam olej i kawałek masła, po czym wrzuciłam pokrojone w plasterki pieczarki. Smażyły się do momentu, aż nabrały złotego koloru i aromatu. Pod koniec oprószyłam je solą, pieprzem i ziołami prowansalskimi.
- 4. Podsmażone pieczarki ułożyłam na przygotowanej bułce, a następnie posypałam je czerwoną cebulą pokrojoną w cienkie piórka.
- 5. Na wierzch dołożyłam starty ser i wsunęłam zapiekankę do piekarnika nagrzanego do 220°C. Pieczenie trwało około 10 minut – ser stał się złocisty, a pieczywo chrupiące.
- 6. Po wyjęciu z piekarnika zapiekankę polałam ketchupem i posypałam świeżym szczypiorkiem.
- 7. Czasem dodaję odrobinę sosu czosnkowego albo ostrych papryczek jalapeño – świetnie przełamują klasyczny smak zapiekanki. Jeśli przygotowujesz ją dla większej grupy, polecam zrobić kilka wersji: jedną klasyczną z szynką, drugą z warzywami, a trzecią mocno serową. Dzięki temu każdy znajdzie coś dla siebie.
Wykonanie przepisu
FAQ
Jak przechowywać zapiekankę z pieczarkami i serem, aby zachowała świeżość?
Zapiekankę najlepiej przechowywać w lodówce, owiniętą folią aluminiową lub w szczelnym pojemniku. W tej formie zachowa świeżość przez 1–2 dni. Z mojego doświadczenia wynika, że im krócej leży, tym smaczniejsza, ponieważ pieczywo szybko traci chrupkość. Nie zaleca się trzymania jej dłużej, gdyż warzywa i ser mogą sprawić, że pieczywo zmięknie i stanie się wilgotne.
Czy zapiekankę można zamrozić i jak ją potem odgrzać?
Tak, zapiekankę można zamrozić, choć najlepiej zrobić to przed pieczeniem – wówczas zachowa najlepszą teksturę. Wystarczy przygotować bułkę z szynką, serem i podsmażonymi pieczarkami, a następnie zamrozić w szczelnym pojemniku. Po rozmrożeniu należy zapiec ją w piekarniku w 200°C przez około 10–12 minut. Jeśli mrozimy już gotową zapiekankę, warto podpiec ją ponownie bezpośrednio z zamrażarki, aby ser ponownie się rozpuścił i bułka odzyskała chrupkość.
Jak przygotować zapiekankę w wersji bez laktozy lub bezglutenowej?
Dla osób nietolerujących laktozy warto użyć sera roślinnego lub bezlaktozowego żółtego sera – obecnie dostępne są wersje, które świetnie się topią. Masło można zastąpić margaryną roślinną. Natomiast w wersji bezglutenowej wystarczy wybrać pieczywo bezglutenowe – najlepiej bagietkę z mąki ryżowej lub gryczanej. W mojej praktyce kulinarnej sprawdza się też użycie pieczywa kukurydzianego, które po zapieczeniu jest wyjątkowo chrupiące.
Jak uniknąć błędów przy smażeniu pieczarek do zapiekanki?
Najczęstszy błąd to wrzucanie pieczarek na zimną patelnię lub smażenie ich w zbyt małej ilości tłuszczu. Wtedy puszczają wodę i zamiast złocistych kawałków powstaje wodnista masa. Z mojego doświadczenia wynika, że pieczarki trzeba smażyć partiami na dobrze rozgrzanej patelni – tylko wtedy zyskują intensywny smak i aromat. Warto też doprawić je pod koniec smażenia, aby sól nie wyciągała z nich zbyt dużo wilgoci.
Dlaczego zapiekanka czasem wychodzi zbyt sucha i jak temu zapobiec?
Sucha zapiekanka to najczęściej efekt zbyt długiego pieczenia lub użycia zbyt małej ilości sera. Ser pełni tu rolę nie tylko smakową, ale i technologiczną – zatrzymuje wilgoć i nadaje kremową konsystencję. Aby temu zapobiec, zawsze dodaję ser zarówno pod warstwę pieczarek, jak i na wierzch. Innym sposobem jest posmarowanie bułki cienką warstwą masła, które chroni pieczywo przed przesuszeniem.
Jak sprawić, aby bułka w zapiekance była chrupiąca, a nie gumowa?
Klucz do chrupiącej bułki to odpowiednia temperatura pieczenia i wstępne podpieczenie pieczywa. Zanim nałożę składniki, wkładam bułkę na 2–3 minuty do piekarnika – dzięki temu staje się lekko chrupiąca i nie nasiąka sokami z warzyw. Ważne jest też pieczenie w wysokiej temperaturze (220°C), bo tylko wtedy uzyskamy złotą, chrupiącą skórkę zamiast gumowatego pieczywa.
