Zapiekanka z cukinią, bakłażanem i fetą z ciecierzycą
Zawartość
Ta prosta zapiekanka warzywna powstaje z tego, co często zostaje w lodówce po makaronowym obiedzie: gęsta passata pomidorowa, otwarta feta, kilka oliwek oraz puszka ciecierzycy, która czeka na swój moment. Warstwy cukinii i bakłażana przełamują kremową, lekko słoną fetę, a aromatyczna passata łączy wszystko w spójną, soczystą całość o śródziemnomorskim charakterze. To danie świetnie sprawdza się jako szybki obiad dla całej rodziny, kolacja na ciepło albo posiłek do zabrania do pracy, bo łatwo się odgrzewa i nie traci tekstury.
Kiedy pierwszy raz przygotowałam tę zapiekankę, sięgnęłam po passatę, która została mi po sosie do makaronu, i to był strzał w dziesiątkę — sos otulił warzywa, a słona feta nadała im charakteru i przyjemnego kontrastu. Przepis testowałam kilkukrotnie, balansując ilość warzyw i sera tak, aby całość nie była ani zbyt wodnista, ani zbyt ciężka, i dziś to jedno z moich pewniaków na „sprzątanie lodówki” bez kompromisów w smaku.
Kiedy pierwszy raz przygotowałam tę zapiekankę, sięgnęłam po passatę, która została mi po sosie do makaronu, i to był strzał w dziesiątkę — sos otulił warzywa, a słona feta nadała im charakteru i przyjemnego kontrastu. Przepis testowałam kilkukrotnie, balansując ilość warzyw i sera tak, aby całość nie była ani zbyt wodnista, ani zbyt ciężka, i dziś to jedno z moich pewniaków na „sprzątanie lodówki” bez kompromisów w smaku.
Reklama
Możliwe alternatywy dla składników
- Cukinia: można użyć żółtej cukinii, patisona lub częściowo zastąpić ją plasterkami marchewki pokrojonej w cienkie talarki, aby zachować delikatną słodycz warzyw.
- Bakłażan: w razie braku bakłażana sprawdzi się papryka czerwona lub pieczarki, dzięki czemu zapiekanka pozostanie mięsista w strukturze.
- Ciecierzyca: można podmienić na białą fasolę lub ugotowaną soczewicę, aby utrzymać porcję białka roślinnego.
- Feta: dobrze wypada ser typu bałkańskiego lub pokruszony ser kozi, a w wersji łagodniejszej mozzarella kulka odciśnięta z nadmiaru serwatki.
- Passata: można użyć drobno krojonych pomidorów z puszki, gęstego sosu pomidorowego lub domowego sosu arrabbiata, jeśli lubisz pikantniejsze nuty.
- Oliwki: zarówno czarne, jak i zielone będą odpowiednie; w razie potrzeby pomiń i dodaj kapary dla podobnej, słonawej świeżości.
- Zioła: zamiast oregano i bazylii można sięgnąć po tymianek, rozmaryn lub zatar, aby nadać bliższy bliskowschodnim smakom profil.
- Dodatkowa chrupkość: wierzch można posypać bułką tartą lub prażonymi pestkami dyni, aby uzyskać kontrast tekstur.
Wskazówki dotyczące gotowania
- Bakłażana delikatnie posól i odstaw na 10–15 minut, a następnie osusz ręcznikiem papierowym, dzięki czemu odda część wody i goryczki, a zapiekanka nie wyjdzie zbyt mokra.
- Cukinię kroj w dość cienkie plastry, aby zmiękła w tym samym czasie co bakłażan i szybciej połączyła się z sosem.
- Passatę podduś krótko z czosnkiem i ziołami, by odparować nadmiar wody i wzmocnić smak sosu przed zapiekaniem.
- Fetę krusz w większe kawałki, by podczas pieczenia nie zniknęła w masie, tylko tworzyła wyraźne, kremowe wyspy smaku.
- Warzywa skrapiaj oliwą oszczędnie, ponieważ feta i oliwki dodają tłuszczu; dzięki temu danie pozostaje lżejsze.
- Formę do zapiekania wybierz niezbyt głęboką, aby warzywa piekły się równomiernie i mogły lekko się zrumienić na brzegach.
- Po upieczeniu pozwól zapiekance „odpocząć” 10 minut, aby sosy ustabilizowały się i łatwiej było kroić porcje.
Składniki
- Cukinia: 1 duża, ok. 300–350 g.
- Bakłażan: 1 średni, ok. 350–400 g.
- Ciecierzyca ugotowana lub z puszki: 1 puszka 400 g, ok. 240 g po odsączeniu.
- Passata pomidorowa gęsta: 300 ml.
- Pomidory: 2 duże lub 300 g koktajlowych.
- Feta: 150–200 g.
- Oliwki: 60–80 g, bez pestek.
- Czosnek: 2–3 ząbki, drobno posiekane.
- Oregano suszone: 1 łyżeczka.
- Bazylia suszona lub świeża: 1 łyżeczka suszonej albo garść świeżej, posiekanej.
- Papryka słodka lub wędzona: 1 łyżeczka.
- Sól: do smaku.
- Pieprz czarny mielony: do smaku.
- Oliwa: 2 łyżki.
- Bułka tarta lub prażone pestki dyni: 2–3 łyżki, opcjonalnie na wierzch.
- 1. Rozgrzej piekarnik do 190°C, funkcja góra–dół, aby naczynie było gotowe, kiedy warstwy trafią do formy.
- 2. Bakłażana pokrój w półplastry grubości około 5–7 mm, lekko posól i odstaw na 10–15 minut, po czym osusz ręcznikiem papierowym, żeby oddał nadmiar wilgoci.
- 3. Cukinię pokrój w cienkie plastry, a pomidory w grubsze cząstki lub przekrój koktajlowe na pół, aby nie rozpadały się całkowicie w piekarniku.
- 4. Na patelni rozgrzej 1 łyżkę oliwy, wrzuć czosnek i podsmaż przez 20–30 sekund, aż uwolni aromat, po czym dodaj passatę, oregano, bazylię oraz paprykę i duś 4–6 minut, by sos lekko zgęstniał.
- 5. Drugą łyżką oliwy skrop dno formy do zapiekania, następnie rozprowadź cienką warstwę passaty, aby warzywa nie przywarły.
- 6. Ułóż połowę bakłażana i cukinii naprzemiennie, posyp częścią oliwek, rozłóż połowę ciecierzycy i połowę pomidorów, po czym dopraw solą oraz pieprzem, żeby warstwa była wyrazista.
- 7. Na warzywach rozsmaruj połowę sosu pomidorowego, a na wierzchu pokrusz połowę fety, dzięki czemu w środku powstanie kremowa warstwa.
- 8. Powtórz układanie warstw z pozostałych składników i zakończ resztą sosu; wierzch posyp bułką tartą lub pestkami dyni, aby uzyskać delikatnie chrupiącą skorupkę.
- 9. Zapiekanka trafia do piekarnika na 30–35 minut, aż brzegi zaczną lekko bulgotać, a wierzch apetycznie się zrumieni.
- 10. Po wyjęciu odstaw naczynie na 10 minut, następnie porcjuj szeroką łopatką, by zachować wyraźne warstwy i czyste krawędzie porcji.
- 11. Jeśli zależy Ci na jeszcze pełniejszym aromacie, przed ułożeniem warstw delikatnie obsmaż plastry bakłażana i cukinii na suchej, dobrze rozgrzanej patelni grillowej po 1–2 minuty z każdej strony. Warzywa stracą nieco wilgoci, skórka subtelnie się przypiecze, a struktura zapiekanki będzie bardziej zwarta.
Wykonanie przepisu
FAQ
Jak uniknąć wodnistej zapiekanki z cukinii i bakłażana?
Kluczowe jest odsolenie i osuszenie bakłażana oraz cienkie plastry cukinii. Dodatkowo warto odparować passatę na patelni przez kilka minut. Sól wyciąga wodę osmotycznie, dlatego bakłażan po 10–15 minutach należy dokładnie osuszyć. Odparowanie sosu zagęszcza go jeszcze przed pieczeniem, dzięki czemu warstwy lepiej się łączą i nie wypuszczają nadmiaru płynu podczas zapiekania.
Czy zapiekankę można przygotować dzień wcześniej i jak ją odgrzać?
Tak, zapiekankę można złożyć dzień wcześniej, przykryć i przechować w lodówce do 24 godzin. Przed pieczeniem wyjmij ją na 20 minut, aby naczynie się ogrzało i nie pękło w kontakcie z gorącym piekarnikiem. Gotową, upieczoną zapiekankę odgrzewaj w 170°C przez 12–15 minut, najlepiej pod folią, aby nie przesuszyć wierzchu. Folia zapobiega nadmiernemu parowaniu i pomaga równomiernie podnieść temperaturę wnętrza.
Jak przechowywać i czy można mrozić tę zapiekankę?
Po ostudzeniu zapiekankę przechowuj w lodówce do 3 dni, szczelnie przykrytą. Mrożenie jest możliwe, lecz najlepsza struktura pozostaje do 2 miesięcy. Zamrażaj w porcjach, szczelnie zamkniętych, a rozmrażaj w lodówce przez noc. Odgrzewaj w 170°C do uzyskania parującego środka. Warzywa zachowują wtedy lepszą konsystencję i nie rozpadają się nadmiernie.
Co zrobić, by feta nie „zniknęła” podczas pieczenia?
Krusz fetę na większe kawałki i układaj ją w dwóch warstwach: w środku oraz na wierzchu. W wyższej temperaturze tłuszcz z fety mięknie, ale większe fragmenty pozostają wyczuwalne. Dzięki temu po przekrojeniu widać wyraźne, kremowe akcenty zamiast jednolitej masy serowej.
Jak doprawić zapiekankę, aby była wyrazista, ale nie przesolona?
Najpierw dopraw solenieniem warstw warzyw bardzo oszczędnie, ponieważ feta i oliwki dostarczają sporo soli. Wzmocnij smak świeżo mielonym pieprzem, oregano oraz bazylią. Jeśli chcesz więcej głębi, dodaj odrobinę wędzonej papryki lub szczyptę płatków chili. Taki balans podbija aromat bez ryzyka przesolenia.
Jakie krojenie warzyw daje najlepszą teksturę po upieczeniu?
Najlepiej kroić cukinię w cienkie plastry, a bakłażana w półplastry 5–7 mm. Ta grubość pozwala warzywom zmięknąć równomiernie i zachować lekki „ząbek” po 30–35 minutach pieczenia. Zbyt grube plastry mogą być twardawe, a zbyt cienkie rozpadną się, tworząc jednolitą warstwę bez pożądanego kontrastu.
Jak przygotować passatę, by sos był gęsty i aromatyczny?
Podsmaż czosnek na odrobinie oliwy, dodaj passatę, zioła i paprykę, a następnie duś 4–6 minut do lekkiego zgęstnienia. Krótkie odparowanie koncentruje smak i ogranicza wodnistość, dzięki czemu sos lepiej scala warzywa i nie spływa na dno naczynia podczas pieczenia.
