Żurek domowy na gotowym zakwasie z białą kiełbasą i jajkiem
Zawartość
Żurek to jedna z najbardziej rozpoznawalnych i ukochanych polskich zup, obecna na stołach zarówno w dni powszednie, jak i podczas świąt wielkanocnych. Jego charakterystyczny, lekko kwaśny smak sprawia, że trudno pomylić go z jakąkolwiek inną potrawą. W moim domu żurek pojawia się regularnie – szczególnie wtedy, gdy mam ochotę na coś treściwego i aromatycznego, co przywołuje wspomnienia dzieciństwa. Pamiętam, jak moja babcia gotowała wielki gar żurku na zakwasie własnej roboty, a cały dom pachniał majerankiem i podsmażoną cebulką.
Kiedyś obawiałam się, że bez własnoręcznie przygotowanego zakwasu żurek nie będzie smakował tak dobrze. Okazało się jednak, że gotowe zakwasy – na przykład ten od Winiary – w połączeniu z odpowiednio dobranymi przyprawami i mięsem potrafią dać naprawdę świetny efekt. To właśnie takie rozwiązanie ratuje mnie, gdy brakuje czasu na wcześniejsze nastawienie zakwasu. Dzięki temu w prosty sposób można przygotować zupę, która smakuje tradycyjnie i syci całą rodzinę. 🍲
Co więcej, żurek to zupa bardzo elastyczna – można go ugotować z mięsem, z samą kiełbasą albo w wersji wegetariańskiej, bez dodatku mięsa, ale za to z dużą ilością warzyw i przypraw.
Reklama
Możliwe alternatywy dla składników
- Schab z kością można zastąpić żeberkami wieprzowymi lub wędzonym boczkiem, który doda zupie głębszego aromatu.
- Gotowy zakwas w butelce można wymienić na domowy zakwas przygotowany kilka dni wcześniej.
- Smalec do podsmażenia cebuli i czosnku można zastąpić masłem klarowanym albo olejem rzepakowym.
- Białą kiełbasę świeżą można zamienić na kiełbasę wędzoną, jeśli ktoś lubi bardziej intensywny smak.
- Śmietanę 30% można zastąpić śmietaną 18% lub jogurtem naturalnym – wtedy zupa będzie lżejsza.
- Kostka rosołowa może być wymieniona na bulion warzywny lub drobiowy przygotowany wcześniej.
Wskazówki dotyczące gotowania
- Warzywa warto zetrzeć na tarce o grubych oczkach – dzięki temu szybciej oddadzą smak wywarowi.
- Jeśli chcesz, aby zupa miała jeszcze intensywniejszy smak, podsmaż kawałki kiełbasy przed wrzuceniem ich do garnka.
- Nie dodawaj całej śmietany od razu – najlepiej wymieszać ją z kilkoma łyżkami gorącego wywaru, aby uniknąć zwarzenia.
- Żurek nabiera charakteru, kiedy dodaje się do niego dużo majeranku – warto wsypać go szczodrze.
- Jajka ugotowane na twardo najlepiej wkładać do miski tuż przed podaniem – dzięki temu zachowują świeżość i nie rozpadają się w garnku.
- Jeśli zupa wyjdzie zbyt kwaśna, wystarczy dodać odrobinę cukru lub śmietany.
Składniki
- Marchewka: 2 sztuki.
- Pietruszka: 1 sztuka.
- Seler: 1 mały korzeń.
- Por: kawałek białej części.
- Lubczyk: 2 gałązki.
- Cebula: 1 sztuka.
- Czosnek: 2 ząbki.
- Ziele angielskie: 3 ziarenka.
- Liść laurowy: 2 sztuki.
- Kostka rosołowa: 1 sztuka.
- Schab z kością: 300 g.
- Kiełbasa biała: 300 g.
- Żurek Winiary: 1 butelka.
- Śmietana 30%: 150 ml.
- Smalec: 1 łyżka.
- Pieprz ziołowy: ½ łyżeczki.
- Pieprz czarny mielony: do smaku.
- Majeranek: 1 łyżka.
- Jajka ugotowane na twardo: 3 sztuki.
- 1. Warzywa – marchewkę, pietruszkę i selera – obiera się, a następnie ściera na tarce o grubych oczkach. Do garnka dodaje się pora, lubczyk, liść laurowy, ziele angielskie, kostkę rosołową i kawałek schabu. Całość zalewa się zimną wodą i stawia na ogniu.
- 2. Kiedy wywar zaczyna wrzeć, ogień zostaje zmniejszony. Na patelni rozpuszcza się smalec, a następnie podsmaża cebulę oraz czosnek. Warzywa trafiają do garnka razem z pieprzem ziołowym i białą kiełbasą. Wszystko gotuje się przez około 45 minut, aż mięso będzie miękkie.
- 3. Po tym czasie mięso i kiełbasę wyciąga się z garnka. Do wywaru powoli wlewa się żurek z butelki, wymieszany wcześniej z chochlą gorącego wywaru i śmietaną. Dzięki temu zupa staje się gładka i jednolita.
- 4. Do garnka wsypuje się majeranek i gotuje jeszcze około 5 minut, aby smaki dobrze się połączyły.
- 5. Zupę doprawia się świeżo mielonym czarnym pieprzem.
- 6. Żurek podaje się z ugotowanymi na twardo jajkami oraz pokrojoną kiełbasą. Dodatkowo można wzbogacić smak odrobiną tartego chrzanu, co nada zupie wyjątkowego charakteru.
- 7. Jeśli chcesz, aby żurek smakował jeszcze bardziej „jak u babci”, spróbuj dodać kawałek wędzonego boczku lub kości wędzonej. Zupa nabierze głębokiego aromatu, a jej smak będzie bardziej tradycyjny.
Wykonanie przepisu
FAQ
Jak przechowywać żurek, aby zachował świeżość?
Żurek najlepiej przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku w lodówce, maksymalnie 2–3 dni. Dzięki obecności zakwasu jego smak potrafi się pogłębiać z czasem, jednak zbyt długie przechowywanie może spowodować nadmierne zakwaszenie i nieprzyjemny aromat. Warto też przechowywać zupę bez jajek i kiełbasy – te dodatki najlepiej wkładać tuż przed podaniem, co poprawia zarówno świeżość, jak i konsystencję dania.
Czy żurek można mrozić i jak to zrobić poprawnie?
Tak, żurek można mrozić, ale najlepiej robić to bez dodatku śmietany i jajek. Kwaśna śmietana po rozmrożeniu może się zwarzyć, a jajka tracą swoją strukturę i stają się gumowate. Najlepiej odlać sam wywar z zakwasem i warzywami, a następnie wlać go do pojemników lub woreczków próżniowych. Po rozmrożeniu wystarczy zagotować zupę, dodać świeżą śmietanę oraz ugotowane na twardo jajka. Dzięki temu smak pozostanie autentyczny, a konsystencja idealna.
Jak przygotować żurek w wersji bez laktozy lub bez glutenu?
Żurek bez laktozy przygotowuje się, zastępując tradycyjną śmietanę śmietaną roślinną (np. na bazie soi lub owsa) albo bezlaktozową śmietaną kremówką. Natomiast wersja bezglutenowa wymaga użycia zakwasu na mące ryżowej, gryczanej lub jaglanej zamiast żytniej. Takie rozwiązania zostały przetestowane w kuchni i sprawdzają się świetnie – smak pozostaje zbliżony do klasycznego, a zupa jest bezpieczna dla osób z nietolerancją glutenu lub laktozy.
Jakie są najczęstsze błędy przy gotowaniu żurku?
Najczęstsze błędy to: zbyt szybkie wlanie śmietany bez wcześniejszego zahartowania, co powoduje zwarzenie zupy; użycie całej butelki zakwasu bez wcześniejszego sprawdzenia smaku – przez co żurek bywa zbyt kwaśny; gotowanie zupy z jajkami w środku – wtedy żółtka się rozpuszczają i zmieniają konsystencję całości. Ważne jest też, aby nie gotować żurku na zbyt dużym ogniu przez długi czas – aromatyczne przyprawy, takie jak majeranek, tracą wtedy swoją intensywność.
Co zrobić, jeśli żurek wyszedł zbyt kwaśny lub zbyt rzadki?
Jeśli żurek jest zbyt kwaśny, wystarczy dodać więcej śmietany lub odrobinę mleka, co złagodzi smak dzięki tłuszczowi i naturalnej słodyczy. W przypadku zupy zbyt rzadkiej można dodać ugotowane i rozgniecione ziemniaki – zagęszczą ją w sposób tradycyjny i zdrowy, nie zmieniając przy tym smaku. Taki trik stosowany był w polskich domach od pokoleń i działa lepiej niż zagęszczanie mąką, które czasem psuje konsystencję.
